Dalak büyümesinin diğer adı splenomegalidir. Göğüs kafesinin sol tarafının altında yer alan dalak çeşitli nedenlerle genişleyebilir. Bu nedenler enfeksiyon, karaciğer sorunları ve bazı kanserlerden kaynaklanıyor olabilir. Genişleyen dalak birçok hayati fonksiyonu etkiler. Kan dolaşımındaki sağlıklı hücrelerin filtrelenerek azalması, pıhtı hücrelerinin çok fazla yakılması gibi durumlar gelişebilir. Fazla bulunan alyuvar hücreleri ve pıhtı hücreleri dalağı tıkayabilir ve çalışmasını bozabilir. Ayrıca çevre organların işleyişlerini de kötü etkileyebilir.
Splenomegali çoğu zaman herhangi bir belirti vermez. Fakat bazı hastalarda çeşitli belirtiler görülebilir. Gövdenin sol üst kısmında, omza yayılabilen ağrı, anemi, yorgunluk hissi, sık sık enfeksiyon geçirme, kolay kanama ve yemek yenmese de tok ve şişkin hissetme ya da çok az yemek yense bile fazla şişkin, rahatsız hissetme gibi durumlar splenomegaliden kaynaklanıyor olabilir. Karnın sol üst tarafında ağrı yaşanıyorsa ve ağrı şiddetliyse, derin nefes alırken ağrı şiddetleniyorsa doktora başvurmak önerilir.
Genellikle başka bir nedenle doktora gidildiğinde fiziki muayene sırasında dalak büyümesi anlaşılabilir. Doktor fiziki muayene sırasında normal boyutlardaki dalağı hissetmez. Fakat büyümüş dalak hissedilir. Fiziki muayene sırasında böyle bir durum fark edilirse doktor çeşitli testler ve görüntüleme yöntemlerine başvurabilir. Çünkü büyümeye neden olan etkenin araştırılması gerekir. Dalak genişlemesinin tedavisi buna neden olan soruna yönelik olarak gerçekleştirilir. Tedavi seçenekleri arasında dalağın ameliyatla çıkarılması ilk tercih edilen yöntem değildir. Fakat bazı durumlarda gerekli görülebilir.
Dalak Büyümesi Neden Olur?
Dalak büyümesine neden olan bir dizi enfeksiyon ve hastalık vardır. Bazı durumlarda ise başka hastalıkların tedavisi sürecinde geçici büyümeler görülebilir.
Dalak büyümesine yol açan enfeksiyonlar çok çeşitli olabilir. Virüs kaynaklı mononükleoz, bakteri kaynaklı sifilis ya da kalbin iç tabakasını tutan enfeksiyonlar, parazit kaynaklı sıtma gibi enfeksiyonlar bu duruma neden olabilir. Karaciğeri etkileyen birçok hastalık ve bunlardan biri olan siroz, kırmızı kan hücrelerinin erken yıkımı şeklinde ortaya çıkan hemolitik anemi gibi hastalıklar bu duruma yol açabilir. Bazı kanser türleri de dalak büyümesi ile sonuçlanabilir. Kan kanserlerinden lösemi, miyeloprolifeatif neoplazm bunlar arasındadır. Bir lenfoma türü olan Hodgkin hastalığı da benzer etkiler gösterebilir. Bazı metabolizma hastalıkları, dalak ve karaciğer damarlarında ya da bu damarlardaki kan pıhtısı üzerinde basınç oluşması dalak büyümesine neden olabilir.
Her yaştan ve cinsiyetten insanda dalak büyümesi ortaya çıkabilir. Fakat bazı insan gruplarında bu risk daha fazladır. Virüs kaynaklı enfeksiyon geçiren çocuklar ve genç yetişkinler bunlar arasında sayılabilir. Karaciğer ve dalağı etkileyen kalıtsal metabolizma bozuklukları taşıyan kişiler risk altıdadır. Aynı şekilde sıtma hastalığının yaygın görüldüğü coğrafyalarda yaşayan ve buralara seyahat eden kişiler de benzer şekilde dalak büyümesi riskini daha fazla taşırlar. Dalak büyümesi yapabilen diğer dalak hastalıkları hakkında bilgi almak için hemen alttaki yazıyı takip ediniz.
Dalak Büyümesi Tehlikeli Midir?
Dalak vücut için hayati işlevleri olan bir organdır. Büyüme durumunda bu işlevlerin yerine getirilmesinde sıkıntılar baş gösterir. Normalden daha büyük boyutlara ulaşan dalak kan dolaşımındaki hücreleri kötü etkiler. Sağlıklı kırmızı kan hücreleri, pıhtı hücreleri ve beyaz kan hücrelerinin sayısı büyümüş dalak sonucunda azalır. Bu durum hastanın saha sık enfeksiyona yakalanmasına neden olur. Diğer yandan anemi, kolay ve artmış kanamalar da görülebilir.
Dalak yumuşak dokulu ve iyi kanlanan bir organdır. Sağlıklı dalaklar bile araba kazası gibi travmalar sonucunda yaralanabilir ve yırtılır. Büyümüş dalağın herhangi bir travma sonucunda yırtılması, kopması daha kolaydır. Yırtılma sonucunda vücutta çok ciddi bir kanama meydana gelir. Bu hayati bir sorun oluşturur. Dalak şişmesi hakkında daha detaylı bilgi almak için linki takip ediniz.
Dalak Büyümesi Ağrı Yapar mı?
Dalak büyümesi belirti vermeden ilerleyebilir. Bu nedenler rutin fiziki muayenede ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Fakat bazı durumlarda karnın sol üst kısmında ağrıya neden olur. Ağrı genellikle şiddetli yaşanır. Derin nefes alma durumunda arttığı gözlenir. Ağrıya genellikle dolgunluk hissi eşlik eder. Yemek yenmese bile bölgeyi dolu hissetmek, çok az yemek yendiği halde bu doluluğu hissetmek mümkündür. Dolgunluk hissi büyüyen dalağın karna baskı yapmasından kaynaklanır.
Ayrıca anemi, yorgun hissetme, sık sık enfeksiyona yakalanma ve kolay kanama da görülebilir. Bunlar genellikle hastaların aklına dalak sorunlarını getirmez. Fakat eğer karnın sol üst tarafında derin nefes almayla artabilen şiddetli bir ağrı varsa vakit kaybetmeden dâhiliye doktoruna görünmek faydalı olur. Bazı durumlarda aksesuar adı verilen ikinci bir dalak olması da ağrıya sebebiyet verir.
Dalak Büyümesi Kansere Yol Açar mı?
Dalak büyümesi kanser hastalıklarına yol açmaz. Fakat bazı kanser türleri dalak büyümesine yol açabilir. Kan kanseri (lösemi) dalak büyümesine neden olabilir. Lösemi kan hücrelerinin devamlı artması ya da anormal kan hücrelerinin artması sonucunda oluşan bir kanser türüdür ve dalağı etkileyebilir. Aynı şekilde miyeloproliferatif neoplazma, Hodgkin hastalığı gibi kanser türleri de benzer sonuçlar doğurabilir.
Hodgkin hastalığı ya da lenfoması, bağışıklık sistemi hücrelerinin anormalleşip çoğalması ile baş gösteren bir kanser türüdür. Lenf sistemi enfeksiyon ve başka hastalıklara karşı mücadele eden bir sistemdir. Dalak da bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır ve bu kanser türü sonucunda büyüyebilir. Daha detaylı bilgi için hemen linki takip ediniz.
Dalak Büyümesi Olanlar Nasıl Beslenmeli?
Dalak vücut fonksiyonları bağışıklık sistemi açısından önemli bir organdır. Dalak büyümesi sorunu ile karşı karşıya kalındığında ilk olarak doktora başvurmak ve kapsamlı bir incelemeden geçmek gerekir. Çünkü büyümeye neden olan başka hastalıkların olması muhtemeldir. Tedavi de altta yatan hastalıklara göre planlanır ve değişir.
Dalağın çalışmasına ve korunmasına yardımcı olmak için bunlara ek olarak beslenme önlemleri alınabilir. A vitamini, demir, iyot gibi vücut için önemli bileşenler içeren besinlere günlük diyette yeteri kadar yer vermek faydalı olur. Beslenme düzeninde sebze, meyve ve bakliyatları yeterince tüketmek ve günlük su tüketimine dikkat etmek gerekir.
Su tüketimi günlük en az 2 litre olmalıdır. Bu da yaklaşık 8-10 su bardağı suya denk gelir. Su dalak fonksiyonlarının işleyişi açısından oldukça önemlidir. Bunların yanında zencefil, lahana, kuşkonmaz, balık ve mantar gibi yiyecekler de önem taşır.
Dalak Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?
Dalak büyümesi tedavisi planlanırken öncelikle buna neden olan bir hastalığın olup olmadığı araştırılır. Eğer varsa o hastalığa uygun tedaviler uygulanır. Örneğin bakteri kaynaklı bir enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi uygulanır.
Bazı durumlarda ise büyümüş dalak fark edilse de herhangi bir belirti yoktur. Altta yatan ve buna neden olan başka bir hastalık bulunamaz. Bu genellikle büyümenin geçmişte geçirilen bir enfeksiyondan kaynaklandığına işaret eder. Doktor böyle bir durumda beklemeyi tavsiye eder ve herhangi bir tedaviye başlamaz. Fakat bundan sonraki bir yıllık süreçte ağrı, dolgunluk, anemi gibi belirtiler meydana gelirse doktora tekrar başvurmak gerekir.
Genişleyen dalak ciddi sorunlara neden oluyorsa ya da nedeni belirlenemiyor, tedavi edilemiyorsa dalağın ameliyatla çıkarılması gündeme gelebilir. Süreğen hale gelmiş kritik durumlarda ameliyat en doğru seçim olabilir.
Dalak Büyümesi Bitkisel Tedavisi
Dalak büyümesi sorunu yaşayan hastaların tedavilerini mutlaka doktor ile birlikte planlamaları gerekir. Ayrıca büyümenin altında yatan nedenlerin incelenmesi önem taşır. Dalağa iyi gelen besinler ve bitkilerin doktora danışarak kullanılması tavsiye edilir.
Lahana yaprakları dalağa iyi gelen besinler arasındadır. Lahana yapraklarını sıkarak elde edilen suyu evde hazırlanmış üzüm hoşafıyla karıştırarak bir kür elde edilebilir. Bu karışımı günde 2 defa tüketmek faydalı olur.
Zencefil, yararları uzun zamandır bilinen bitkilerden biridir. Dalak sağlığı için zencefil kürleri tercih edilebilir. Örneğin bir bardak sağlıklı içme suyuna yarım tatlı kaşığı zencefil ekleyip kaynatılabilir. Bu karışımı günde iki bardak tüketmek de oldukça faydalıdır.
Kuşkonmaz da dalağa iyi gelen besinler arasında yer alır. Bitkinin on beş gramlık kök ve sap kısmını sağlıklı içme suyu ile karıştırıp kaynatılabilir. Bu karışım günde iki kez öğle ve akşam vakitleri tüketilebilir.
Merak ettiğiniz hususları konunun alt tarafındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
