Aksesuar dalak vücutta normal dalağa ek olarak bir dalağın daha olması durumudur. İkinci dalak oluşumu normalinden çok daha küçük boyuttadır ve işlevsizdir. Aksesuar dalağın insanlarda görülme sıklığı %10 ile %30 arasında değişir. Bu oluşum genellikle sonradan ortaya çıkan bir şey değildir. Seyrek olarak tutunduğu oluşumun etrafında dönebilir. Genellikle hiçbir belirti vermez. Çok nadir olmak üzere karın bölgesinde ağrıya neden olabilir. Böyle durumlarda cerrahi işlem ile çıkarılır. (Kaynak No:1)
Aksesuar Dalağın Boyutu
Aksesuar dalak genel olarak 1 cm boyutundadır. 1 cm’den büyük aksesuar dalaklara rastlamakta mümkündür. (Kaynak No:3)
Aksesuar dalak yaygın bir anormalliktir. Belirti vermediği sürece herhangi bir soruna neden olmaz. Hatta çeşitli nedenlerle normal dalağı çıkarılan kişi aksesuar dalağa sahipse bu oluşum normal dalağın yerine geçebilir. Onun işlevini yerine getirebilir.
Aksesuar Dalak Nedir?
Aksesuar dalak çok yaygın olmayan bir anormalliktir. Kişide normal dalağa ek olarak daha küçük bir dalağın olması anlamına gelir. Aksesuar dalak genellikle, 1 santimetre çapında olur. Fakat birkaç milimetrelik olanlarında da rastlanmıştır. Nadir olsa da bir kişide birden fazla aksesuar dalak bulunabilir. Bu sayı altıyı bulabilir. Çok seyrek olmakla birlikte gövdenin sağ tarafında bulunabilir. Normal dalak durduğu sürece herhangi bir işlevi yoktur.
Böyle bir organın oluşması konjenital anormali olarak nitelendirilir. Aksesuar dalağın oluşumu embriyo döneminde, dalağı oluşturacak temelin kaynaşması ile gerçekleşir. Yani doğum öncesi meydana gelen bir gelişmedir.
Dikkat !
Aksesuar dalak bazı durumlarda splenozis ile karışabilmektedir. Splenozis dalağın bir parçasının koparak periton boşluğunda gömülü kalması durumuna verilen isimdir. Aslında ektopik olarak nitelenen dalak dokusu kanlanması sağlanırsa fonksiyonel hale gelebilmektedir.
Çoğu zaman belirti vermez. Birçok insan bu durumu fark etmeden yaşamına devam eder. Fark edilmesi genellikle karın bölgesine uygulanan bir görüntüleme testi (tomografi gibi) ile tesadüfen olur. Görüntüleme ile fark edildiğinde bir kist ya da tümör ile karıştırılabilir.
Aksesuar Dalak Ne İşe Yarar?
Aksesuar dalak immün trombositopenisi olan hastalarda daha fazla görülmekle birlikte aksesuar dalağa sahip her 4 insandan birinde birden fazla sayıda aksesuar dalak bulunmaktadır. (Kaynak No:7)
Temel olarak aksesuar dalak görevleri bakımından normal dalak dokusu ile birebir aynıdır. Sadece dalak dokusundan fazladan bir tane daha varmış gibi düşünebilirsiniz. Bu noktada dalağın görevleri ve dalak hastalıkları hakkında detaylı bilgi almak için alttaki butona tıklayınız.
Aksesuar Dalak Nerededir?
Aksesuar dalak çoğu zaman kan damarlarının dalağa girdiği hilus adı verilen bölgede yer alır. Bu bölge dışında farklı yerlerde bulunabilir.
Dikkat!
Aksesuar dalak herkeste aynı yerde değildir. Farklı bölgelerde gelişim gösterebilir. (Kaynak No:1)
Bir diğer aksesuar dalak gelişen yer ise pankreasın kuyruk bölgesidir. Her 5 aksesuar dalaktan 1 tanesi pankreasın kuyruk bölgesinde yer alır. Diğer olası aksesuar dalak yerleşim bölgeleri ise şunlardır:
- Mide duvarında
- Bağırsak duvarında
- Gastrosplenik bağlarda
- Omentumda
- Mezenterde
- Pelviste
- Skrotumda
Örnek vermek gerekirse aşağıda paylaşacağım resimde pelvik bölgede yer alan bir aksesuar dalak dokusunu göreceksiniz. Oldukça nadirde olsa pelvik bölgede hatta skrotumda dahi bulunabilir.
Aksesuar Dalak Zararlı mıdır?
Aksesuar dalak herhangi bir sağlık sorunundan kaynaklanmadığı gibi çoğu zaman bir sağlık sorununa da neden olmaz. Bu sadece normal dalağın gövdesinden ayrı ve sağlıklı bir dalak dokusudur. Dalak atardamarı tarafından beslenir. Doğum öncesi embriyo döneminde, ileride dalağı oluşturacak temellerin yanlış gelişmesidir.
Nadiren aksesuar dalak ağrıya neden olabilir. Bu durumda oluşum ameliyatla alınabilir. Aksi takdirde alınmasına ya da müdahale edilmesine gerek yoktur. Bu durum bir hastalıktan çok, yaygın görülmeyen bir anormallik olarak tanımlanır. Bir sağlık sorunu nedeniyle normal dalağı alınan kişiler dalağın yokluğunu bağışıklıktaki zayıflıkla hissederler. Fakat aksesuar dalak varsa bu sorun çok daha az hissedilir.
Aksesuar Dalak Ağrı Yapar mı?
Aksesuar dalağa sahip her insanda ağrı yaşanmaz. Boyutları çoğu zaman başka organları etkilemeyecek kadar küçüktür. Çoğu zaman bir veya birden fazla aksesuar dalak fark edilmez. Başka bir durum için gerekli olan görüntüleme tetkiklerinde saptanırlar. Görüntüleme testlerinde çeşitli tümörlerle karıştırılabilirler. Bu durum gereksiz ameliyatlara neden olabilir.
Bu oluşum nadiren ağrıya neden olur. Bunun sebebi de çoğu zaman aksesuar dalağın bölgeye bağlandığı yapı etrafında dönmesidir. Böyle bir durum yaşandığında tedavisi ameliyat ile aksesuar dalağın çıkarılması şeklinde gerçekleştirilir. Bu durum her yaştan insanda görülebilir ve tedavisi herkeste benzer şekilde sağlanır. Yine dalak büyümesi de ağrı nedenlerinden biridir.
Aksesuar Dalak Ameliyatla Çıkartılmalı mıdır?
Aksesuar dalağın normalde ve normal şartlar altında cerrahi olarak çıkartılmasına gerek yoktur. Aksesuar dalağında cerrahi olarak çıkarılmasına neden olabilecek durumlar vardır. Bunlardan en sık görüleni dalak torsiyonu durumudur.
Dalak torsiyonu ortaya çıktığında hastada yan ağrısı ve mide bulantısı şikayeti görülebilir. Ortaya çıkma ihtimali olan semptomlar komşu organlarla olan etkileşimlerden kaynaklanır. Dalak torsiyonu tedavi edilmezse hemorajik şok, bağırsak tıkanıklığı ve peritonit gelişme ihtimali çok yüksektir. (Kaynak No:4)
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım. Yorumlarınızı bekliyorum.
Kaynakça:
- Splenic anomalies of shape, size, and location: pictorial essay – PubMed (nih.gov) Erişim tarihi: 27.09.2021
- PubMed Central, Figure 6: ScientificWorldJournal. 2013; 2013: 321810. Published online 2013 Apr 21. doi: 10.1155/2013/321810 (nih.gov) Erişim tarihi: 27.09.2021
- Accessory Spleen in the Splenic Hilum: a Cadaveric Study with Clinical Significance – PubMed (nih.gov) Erişim Tarihi: 27.09.2021
- Colonic obstruction caused by accessory spleen torsion: A rare case report and literature review – PubMed (nih.gov) Erişim Tarihi: 27.09.2021
- Multiple pelvic accessory spleen: Rare case report with review of literature (spandidos-publications.com) Erişim Tarihi: 27.09.2021
- Multiple pelvic accessory spleen: Rare case report with review of literature – Picture Erişim Tarihi: 27.09.2021
- The prevalence and morphometry of an accessory spleen: A meta-analysis and systematic review of 22,487 patients – ScienceDirect Erişim Tarihi: 27.09.2021
(Bu yazı ilk defa 3 Şubat 2019 tarihinde yazılmıştır. Ardından 27 Eylül 2021 tarihinde güncellenmiştir.)
hocam iyi çalışmalar bundan 15 yıl önce karın agrısı şikayeti ila gittigim hastaneden yedek 3 mm çapında aksesuar dalak izlenimi saptanmıştır bu konu hakkında bilginizi kendi adıma yazarsanız size minnettar kalırım iyi çalışmalar .
Hocam merhabalar bugün cekindigim bt sonucunda dalak normal boyutlarda homojen izlenmektedir. İnferior komsulukta aksesuar dalak ile uyumlu 1cm capinda noduler olusum izlendi.denmektedir. bu ne anlama gelir
Hocam merhabalar 7-8 yıldır midemden çok şikayetçiyim hiçbir şey yiyemez duruma geldim .yediğim şeyleri hep kusuyorum bı anda değil azar azar kusuyorum.hocam biraz midemi de bu duruma alistirdim sanırım.yani rahatlamak için midemi kasıyorum ve yemek fışkırır tarzda ağzıma geliyor.yogurt domates peynir zeytin patates ve neredeyse her türlü yemeği kusuyorum .bunun aksesuar dalak ile ilgisi var mı hocam.bide sindirim sistemim tembel olduğunu düşünüyorum.Tesekkurler
Benim oğlumda aynı durumda.Siz bi sonuç alabildiniz mi acaba
Merhabalar hocam ben yaklaşık olarak 15 senedir sol yan ağrısı çekiyorum ve sadece geceleri oluyor gitmediğim doktor kalmadı ağrının kaynağını cozemediler. 2 ay önce tesadüfen vücudumda aksesuar dalak olduğunu öğrendim acaba bu ağrılarının sebebi bu olabilir mi alınmasına gerek varmıdır. Teşekkürler
Merhaba hocam,ben şiddetli göğüs ağrısı şikayetiyle hastaneye gitmiştim.Ultrason raporunda “Dalak hilusunda 8 mm çapında aksesuar dalak izlendi.” yazıyor.Birkaç hafta ilaç kullandıktan sonra ağrılarım kesildi kansızlığımlada alakası varmış.1 sene sonra şimdi tekrar başladı.Göğüs ortasında kasılma yaşıyorum kalp ağrısı gibi.Yaşadığım ağrı bıçak saplanıyormuş gibi çok kasılma yaşıyorum göğüs tarafımda.Özellikle stres yapınca çok yaşıyorum.Ne yapmam gerekiyor? Cevap verirseniz çok sevinirim
Merhabalar Dr. Bey 4 yaşında kızımda tesadüfen aksesuar dalak olduğunu öğrendim bilemediğimiz bir olay bu yüzden çok üzüldük bir Dr. Kontrol altına alınması ve bu konuda uzmana görünmesi gerektiğini söyledi ve bize yakın olarak samsunda var dedi bir Dr. İse hiç gerek yok öyle yaşayacak dedi bende içim rahat etmedi bu konuyla ilgilenen Dr. Branşı hangisi ve kime nasıl nereye goturmeliyim şimdiden teşekkür ederim
Merhaba hocam ..5 yasindaki oglumda bugun aksesuar dalak varmis..ve bu zamana kadar hic belirtisini fark edemedik ..karni agridigi icin gittik..yan agrimasida var ..dr bize zarari olmaz dedi ama bu hep boylemi gidecek acaba tesekkur ederim.
Merhabalar Gülcan Hanım, öncelikle geçmiş olsun.
Dönem dönem kontrol edilir ve şikayet gelişmediği sürece aksesuar dalak zararlı değildir. Size önerim hekiminizin tavsiyelerine birebir uyunuz, takiplerinize gidiniz. Şikayetlerde süreklilik devam ederse sizi muayene eden hekiminize başvurunuz.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.
Dr hic bir sey demedi ultrasonla bakti ve aksesuar dalak var dedi. Tabi sasirdik ana okuluna gidiyor ve hareketli ..yani biz daha once rontgen cektirmistik ak ciger kara ciger bu aksesuar ozamnda gorunmezmiydi hocam..birde hayatini nasil etkiler bu durum ..cevabiniz icin cok tesekkur ederim
Birde hocam suan nerede gorev yapiyorsunuz size ulasmak isteriz ..dr gittigimizde size sonuc bildirmek isterim …hakkinizi helal edin Allaha emanet olun hocam.
Hayırlı akşamlar doktor bey ben hatice kapağan bendede 7mm çapında aksesuar dalak izlenmiştir diye sonuç çıkmış. Ben losemi kankaseri tedaviside görüyorum sizce bu durum kötü acaba
Merhaba doktor bey bende aksesuar dalak var artık çok ağrı yapıyor alınması gerekirmi?
Merhabalar Selcan Hanım, öncelikle geçmiş olsun.
Aksesuar dalak bazı durumlarda alınabilir ancak ben muayene bilgilerinize vakıf olmaksızın birşeyler söyleyemem. Size önerim bulunduğunuz bölgede dahiliye bölümüne giderek muayene olmanızdır.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.
hocam merhaba ben 22 yaşındayım son beş senedir böbreklerimden taş düşürüyorum sağ böbrekte 1.derece reflü var idrarda klebsiella ve e coli bakterisi ürediği için meronem ve invanz tedavisi görüyorum. ayrıca trombosit yüksekliği ve kalpte erken vuru ve kapakçık kalınlaşması var bunun için beloc kullanıyorum ama pek bi faydasını görmüyorum. trombosit yüksekliğim için yapılan periferik yaymada hücre şekil bozukluğu var denildi gen tahlilleri yapıldı negatif geldi hepsi geçmeyen ağrı şikayetimle gittim böbreklerim ağrıyor sandım ama herhangi bi taş ve üreme çıkmadı tomografı raporumda dalak hilusunda 10 mm çaplı dalak ile izodens nödüler oluşum izlendi yazıyor üroloji doktorum geçmeyen ağrılarımın sebebinin bunun için oldugunu söyledi. ameliyatlık bi durum var mıdır? yardımcı olabilir misiniz?
Merhabalar İrem Hanım, öncelikle geçmiş olsun.
Bunun için mutlaka gastroenteroloji ya da dahiliye bölümüne başvurmalısınız. Muayene sonucunda ameliyat durumunu bildirebilirim.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.
2 Gün Önce Hastanede Tetkikler Sonucu Aksesuar Dalak Olduğu Belirlendi Doktor Ameliyat Veya Ilaç Tedavisine Gerek Olmadığını Söyledi Ama Ben Sol Tarafımda Acı Ve Çalışınca Nefes Kesintisi Hissettiğimi Cabuk yorulduğumu Ve sürekli Midemin Bulandığını Anlattım Bana Dikkat Et Cart Curt Tarzı Birşeyler Söyledi Sizce Ne Yapmam Gerek Gerçekten Rahatsız Durumdayım Ve Yaşım Daha 21 Doktor Temposuz Yorucu Olmayacak Şekilde Hayatını Sürüdür Dedi Sizce Bu Mümkün mü En Azından Benim Yaşımdaki Bir Birey Içın? Tavsiye Ve Fikirlerinizi Bekliyorum…
Merhabalar Muhammed Bey, öncelikle geçmiş olsun.
Bildiğiniz üzere aksesuar dalak genellikle ağrı yapmadığı sürece sorun oluşturmaz. Sizin ağrı şikayetinizin kaynağını bilemediğim için çok net konuşamayacağım. Sizi muayene eden doktor doğru bir yaşam biçimi ile herhangi bir ameliyata gerek kalmadan hayatınızı idame edebileceğinizi söylemiş muhtemelen. Sizi muayene eden hekimin size verdiği bilgilere itibar ediniz.
Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.