İçerik Başlıkları
Pernisiyöz Anemi Nedir?
Kan hücrelerinin yenilenmesi, insan vücudu için çok önemlidir. Bu işlem yapılamadığı zaman, yani yeterince kan hücresi kemik iliği tarafından oluşturulamadığı zaman anemi denilen rahatsızlık ortaya çıkar. Pernisiyöz anemi ise kan üretimi için gerekli olan B12 vitamininin eksikliğinden kaynaklanan anemi çeşididir.
Kırmızı kan hücreleri, insan vücudundaki farklı bölgelere oksijen taşıması yapmaktadır. Bu bakımdan çok büyük bir görevi yerine getirdiklerini söylemek yanlış olmayacaktır. Kırmızı kan hücrelerinin eksikliği, dokuların ve organların tam olarak çalışamamasına neden olacaktır. Buna bağlı olarak anemi, son derece ciddi bir rahatsızlıktır.
Pernisiyöz anemi, uzun bir süre ölümcül bir hastalık olarak kabul edilmiş ve ismini de buradan almıştır. Fakat günümüzde geliştirilen tedavi yöntemleri ile bu durum değişmiştir. Buna karşın son derece önemsenmesi gereken bir hastalıktır.
Pernisiyöz Anemi Nedenleri Nelerdir?
Pernisiyöz anemi, genel olarak B12 vitamini eksikliğinden kaynaklansa da farklı nedenleri de vardır. Pernisiyöz anemi nedenleri şunlardır:
B12 Vitamini Eksikliği
Kırmızı kan hücrelerinin üretiminde B12 vitamini de kullanılmaktadır. Eğer bu vitamin vücutta yeterli seviyede bulunmazsa kırmızı kan hücresi üretilemeyecek ya da üretilen hücreler, daha erken ölecektir. Bu durum ise bir noktadan sonra anemi olarak kendini gösterecektir. Buna bağlı olarak insanların B12 vitamini bakımından zengin olan gıdaları düzenli olarak tüketmesi gerekiyor. Bu gıdalar şunlardır:
- Et
- Kümes hayvanları
- Kabuklu deniz ürünleri
- Yumurta
- Soya
- Fındık
IF Eksikliği
Vücuda alınan besinlerin yeterli olması kadar bu kadar sorunsuz bir şekilde emilmesi de gerekir. B12 vitaminin bağırsaklarda emilmesi için intrinsik faktör (IF) adı verilen bir protein vardır. Bu protein mide tarafında üretilir ve mideye gelen B12 vitaminine bağlanır. Daha sonra ise IF ile B12 vitamini bağırsaklar tarafından emilir. Buradan da anlaşılacağı üzere IF olmadan vücudun B12’yi emmesi söz konusu değildir.
Pernisiyöz anemi görülen kişilerin bağışıklık sistemleri, midede bulunan ve IF üreten hücreleri genellikle düşman olarak algılar ve bu hücrelere saldırır. Sonucunda ise hücreler ya tamamen yok edilir ya da tahrip edilir. Her iki durumun sonucu da IF üretiminin durması demektir.
Makrositler
B12 eksikliğine bağlı olarak üretilen kırmızı kan hücreleri, normalden daha büyük olmaktadır. Normalden daha büyük olması ise bu kan hücrelerinin kemik iliğinden çıkamaması anlamına gelir. Buna bağlı olarak da anemi oluşur. B12 eksikliği dışında bu durumun nedenleri şunlardır:
- Kronik alkol bağımlılığı
- KOAH
- Uzun süreli antibiyotik kullanımı
- Zayıf beslenme
Bazı Hastalıklar
Bazı hastalıklar, B12 emilimini etkiler ve buna bağlı olarak Pernisiyöz anemi görülebilir. Bu hastalıklar şunlardır:
- Tip 1 Diyabet
- Crohn hastalığı
- HIV
- Mide ya da bağırsağın alınması
- Addison hastalığı
- Haşimato hastalığı
- Graves hastalığı
- Benzer otoimmün hastalıklar
Pernisiyöz Anemi Belirtileri Nelerdir?
Pernisiyöz anemi belirtilerini tespit etmek bazen zor olabiliyor. Çünkü bu belirtiler, farklı rahatsızlıkların belirtileri ile karıştırılabilmektedir. Özellikle B12 eksikliğinin kendine has belirtileriyle Pernisiyöz anemisinin belirtiler ciddi şekilde örtüşmektedir.
Pernisiyöz anemi belirtileri şunlardır:
- Zayıflık
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Nedensiz kilo kaybı
- Yürümede dengesizlik
- Hafıza kaybı, unutkanlık
- Mide bulantısı ve kusma
- Depresyon
- Kabızlık
- İştahsızlık
- Mide ekşimesi
- Omurilikte lezyon görülmesi
- Kol ve bacaklar uyuşma
B12 Eksikliği ile Pernisiyöz Aneminin Karıştırılması
Pernisiyöz aneminin temelinde B12 eksikliği bulunmaktadır. Bundan dolayı da belirtiler, birbirine çok fazla benzer. Fakat bunlar aynı hastalık değildir. B12 vitamini eksikliği çok daha basit bir problem iken Pernisiyöz anemi, tamamen kanla ilgili olan otoimmün bir hastalıktır.
Pernisiyöz Anemi Tanısı Nasıl Yapılır?
B12 eksikliğiyle Pernisiyöz aneminin ayrılması için bir takım testler yapılır. Yukarıda bahsedilen belirtilerin görüldüğü kişiler bu testler uygulanır. Pernisiyöz anemi tanısı için uygulanacak testler şunlardır:
- IFEksiklik Testi: Bu testte, kanın IF hücrelerine olan antikor üretimi test edilir.
- Biyopsi: IF proteinlerinin bulunduğu yer olan mide duvarında herhangi bir sorun olupolmadığının anlaşılması için biyopsi yapılır. Alınan örnek detaylı olarak incelenir.
- B12 Testi: Sadece kandaki B12 seviyesinin tespiti için kullanılır.
- Tam Kan Sayımı: B12 ve demir düzeyinin anlaşılması için yapılır.
Kan tahlillerinin dışında yapılacak bir de fiziksel muayene vardır. Bu muayenede öncelikle aile geçmişinde böyle bir hastalığın olup olmadığı öğrenilecektir. Daha sonra ise kalp, karaciğer ve sinirsel faaliyetler genel olarak kontrol edilir. Bu hastalığın belirtilerinden birisi olan yürümedeki dengesizlik burada kontrol edilir. Bu muayene ile tahliller aynı anda değerlendirilir ve tanı bu şekilde koyulur.
Pernisiyöz anemi eksikliği tanısı için kullanılabilecek diğer testler de vardır ve doktorlar bunu belirtilere bağlı olarak isteyebilir. Bunlar şu şekildedir:
- LDH seviyesi
- Schilling testi
- Retikülosüt sayımı
- Kemik iliği muayenesi
- MMA seviyesi
Pernisiyöz Anemi Tedavisi
Yapılan testler ve belirtiler sonucunda tanı olarak Pernisiyöz anemi koyulursa hızlı bir şekilde tedaviye başlanmalıdır. Geçmişteki ölümcül etkisi düşünüldüğünde tedavinin aksatılmaması gerektiği çok daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır.
Tedavinin ilk başlarında hastaya yavaş yavaş azalan B12 enjeksiyonları yapılır. Bu süreçte periyodik testler yapılarak B12 seviyesinin ne ölçüde düzeldiği izlenir. Seviye normale dönene kadar enjeksiyonlara devam edilir ve daha sonra enjeksiyonların yerine tabletler kullanılmaya başlar.
Pernisiyöz Anemi Komplikasyonları
Bu aneminin farklı komplikasyonları vardır ve bunlar, aneminin nedenlerine bağlı olarak görülebilir. Oluşabilecek en tehlikeli mide kanseridir. Bundan dolayı hastaların düzenli kontrol edilmesi çok önemlidir. Görülebilecek diğer komplikasyonlar ise şunlardır:
- Sindirim sistemi hasarı
- Kalp sorunları
- Hafıza kaybı ve benzer sinir sistemi sorunları
Eğer zamanında tedaviye başlanmazsa bu komplikasyonların kalıcı olma ihtimalleri vardır. Bundan dolayı tedavinin zamanında yapılması ve tedavi sonrasında da düzenli kontrollerin devam etmesi gerekir.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. cevap vermekten mutluluk duyacağım.
