İçerik Başlıkları
Enterokolit Nedir?
Enterokolit, ince ve kalın bağırsakların iltihaplanması anlamına gelen tıbbi bir ifadeye verilen isimdir. Enterit kelimesi özellikle ince bağırsakların kolit kelimesi ise kalın bağırsakların iltihap tutması manasında kullanılır. Hem yetişkin bireylerde hemde çocuklarda görülür ancak çocukluk döneminde daha fazla görülme eğilimindedir.
Enterokolit Nedenleri
Enterokolit neden olur sorusunun cevabı bakteriler, mantarlar, parazitler ve virüs gibi mikroorganizmalardır. Çoğunlukla besinlerle bulaşmaktadır. Sıklıkla aklımıza gelen etkenler şöyledir:
| Bakteriler | Virüsler | Parazitler |
| Salmonella | Rotavirüs | Giardiazis |
| Shigella | Enterovirüs | Amibik dizanteri |
| E.Coli | Adenovirüs | – |
Chron gibi otoimmün bir takım hastalıklar nedeniyle de karşımıza çıkabilmektedir. İlaç kullanımları, radyasyon maruziyetleri ve ilaçlarda bazı durumlarda enterokolite sebebiyet verebilir.
Enterokolit Belirtileri
Enterokolitin en sık görülen belirtileri şu şekilde sıralanacaktır :
- İshal
- Bulantı ve kusma
- İştah kaybı
- Karın krampları ve ağrı
- Ateş, kanama
- Rektumdan mukus benzeri akıntı
- Yorgunluk
- Karında Şişkinlik
Nekrotizan enterokolit belirtileri de bunlarla aynıdır. Bunlar tüm enterokolitlerde görülen ortak belirtilerdir.
Enterokolit Tipleri Nelerdir?
Özellikle gösterdiği belirtileri ve nedenleri açısından farklılık gösteren enterokolit çeşitleri vardır. Şimdi bu enterokolit tipleri üzerinde duralım.
Nekrotizan Enterokolit
Yenidoğan ve doğum öncesi dönemlerde en sık görülen yıkıcı hastalıklardan bir tanesidir. Genellikle düşük doğum ağırlığı olan bebeklerin yüzde 5 ile 10 unda görülmektedir. İstatistiklere göre mortalite oranı yüzde 30 ları bulabilmektedir. Bu durum halk arasında bağırsağın zeminin haraplanması neticesinde iltihap kapması olarak nitelenir. Nekrotizan enterokolit nedenleri olarak bağırsak immünitesi, beslenme, bir takım genetik varyasyonlar ve bağırsak mukozasında bozulma gibi faktörler gösterilir ancak kesin nedeni hakkında net bilgiler bulunmamaktadır.
Zamanında tedavi edilmezse peritonit , sepsis, bağırsak delinmesi gibi komplikasyonlar ortaya çıkarabilir. Nekrotizan enterokolit tedavisi hakkında bilgileri yazının sonunda vereceğim.
Antibiyotik İlişkili Enterokolit
Antibiyotik tedavisi günümüzde çeşitli hastalıkların önlenmesi için yaygın olarak kullanılmaktadır ancak ishal ve kolit gelişiminde büyük bir risk faktörü olabilmektedir. Bu antibiyotiğin uygunsuz biçimde kullanımı Clostridia Difficile ve Klebsiella Oxytoca gibi bakterilerin anormal seviyelerde çoğalmasına neden olabilir. Bu bakteriler salgıladıkları toksinlerle bağırsak mukozasına zarar vererek kanamalara sebebiyet vermektedir. Geçmişte Metotreksat, Deksametazon ve Prednizolon gibi antibiyotiklerin antibiyotik ile ilişkili enterokolit oluşturduğu bildirilmiştir.
Hemorajik Enterokolit
Bu tip enterokolitlerde bakteriler salgıladıkları toksinler ile bağırsak mukozasına yüksek dozlarda zarar verirler. Kanlı ishal gibi spesifik bulgular ortaya çıkarırlar.
Hirschsprung İlişkili Enterokolit
Hirschsprung hastalığının hayatı tehdit eden bir komplikasyonu olup genellikle kusma, ateş, uyuşukluk, diyare ve karın distansiyonu ile kendini gösterir. Hirschsprung hastalığı erken dönemlerde teşhis edilmezse Hirschsprung İlişkili enterokolitin gelişme olasılığı artmaktadır.
Enterokolit Nasıl Teşhis Edilir?
Teşhis için muayene esnasında hekiminiz bebeğin karnını ağrı, şişme ve diğer hassasiyetler açısından kontrol edecektir. Gerektiğinde enfeksiyon çeşidini belirlemek için dışkı kültürü, parazit testleri ve fekal smear testlerini isteyebilecektir. Enterokolit tanısı için C-reaktif protein, trombosit aktive edici faktör ve bağırsak yağ asidi bağlayıcı protein gibi çeşitli serolojik belirteçler kullanılır. Ek olarak tam kan sayımı da nötropeni varlığını kontrol etmek için kullanılır. Kan kültürü, sepsise neden olabilecek herhangi bir mantar enfeksiyonunu bulmaya yardımcıdır. Karın ultrasonu bazı komplikasyonların önceden tespit edilip müdahale etme şansı sunduğu için çok önemlidir.
Bağırsak duvarı kalınlaşması veya incelmesi, azalmış peristaltizm ve bağırsak duvar perfüzyonunda bozulma gibi bazı konularda bir takım bilgiler sunar. Ayrıca karın içi sıvı durumunu değerlendirmede etkilidir. Bunların dışında BT, MR gibi taramalar bizlere çok daha ileri ve net bilgiler verir.
Enterokolit Komplikasyonları
Hastalığa zamanında müdahale edilmezse ve bu hasta bebekse dehidrasyon riski çok fazladır. Bebeklerin dehidrasyon konusunda oldukça hassas oldukları bilinmektedir. Dışkıda kan, dehidrasyon ve 3-4 gündür geçmeyen ishal varlığında hekiminize başvurmanızda fayda olacaktır.
Enterokolit Tedavisi
Genellikle enterokolit hastaları geniş spektrumlu antibiyotik ve IV sıvı resüsitasyonu tedavisine ihtiyaç duymaktadırlar. Enterokolit tedavisi gereken hastalarda morbidite ve mortaliteyi azaltmak için derhal tıbbi tedavi ve antibiyotik tedavisinin uygulanması çok ama çok önemlidir. Nekrotizan enterokolit tedavisinde ise formül beslemelerinin kesilmesi, nazogastrik dekompresyon ve intravenöz sıvı resüsitasyonu yaygın olarak kullanılır. Karın basıncını düşürmek için mideye tüp takılarak gaz boşaltımı sağlanabilir. Enterekolit sonucunda ortaya çıkan dehidrasyon durumunun ortadan kaldırılmasında intravenöz sıvı tedavisi bize yardımcıdır. Şiddetli durumlarda perkütan periton dreni yerleştirilmesi gibi cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Enterokolit Nasıl Önlenir?
En güzel enterokolit tedavisi hastalığı başlamadan bitirmektir. Bu sebeple şunlara dikkat etmeliyiz:
- Tuvaleti kullandıktan sonra mutlaka ellerimizi yıkamalıyız.
- Probiyotik kullanımlarında dikkatli olmalıyız.
- Çocuklarımıza özenle bakmalı bebeklerimizin bezlerini sık sık değiştirmeliyiz.
- Bol sıvı tüketmeliyiz.
- Derelerden ve açık kuyulardan su içmeyiniz ve kullanmayınız.
- Gıdaların tüketilmesi için temiz kap kullanın.
Yararlanılan Kaynaklar :
- http://www.medindia.net/patientinfo/enterocolitis.htm
- https://medlineplus.gov/ency/article/001148.htm
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu alt tarafındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. cevap vermekten mutluluk duyacağım.
