Akut Kolesistit Nedir?
Akut Kolesistit, safra kesesi adı verilen sindirime yardımcı olmak gibi görevleri olan bir organın aniden iltihaplanması durumuna verilen isimdir.
Genellikle safra kesesinin kanalında meydana gelen bir tıkanıklık veya taşa bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Ortalama her 10 yetişkinden birinde görülebilmektedir. Bakım ve tedavi ihtiyacı düzgün karşılanmadığında ciddi tehlikelere yol açabileceğinden tedavisi hastanede yatış gerektirebilir.
Akut Kolesistit Nedenleri Nelerdir?
Akut kolesistit nedenleri sıklıkla safra kanalı tıkanması nedenleri ile aynı nedenlerdir. Safra kesesi, karaciğerin altında yerleşen ve besinlerin sindirilmesine yardımcı olmak gibi bir görev üstlenmiş, birçok enzim barındıran bir depo organıdır. Safra taşları ise safra kesesinin çıkışında zamanla oluşurlar ve safra sıvısının akmasını engellerler. Bu bölgede zamanla enfeksiyon oluşur. Basınç artar ve kese zarar görmeye başlar. Nadiren de olsa bazı gecikmiş HIV pozitif hastalarda akut kolesistit tablosu ile karşımıza çıkabilmektedir.
Akut Kolesistit Risk Faktörleri Nelerdir?
En sık karşımıza çıkan risk faktörleri şöyledir:
- Gebe olmak
- Kadın cinsiyete sahip olmak
- Hormon tedavisi görüyor olmak
- Fazla kilolu ya da obez olmak
- Şeker hastalığı olması
Tekrarlayan akut kolesistit atakları zamanla kronik kolesistit adını verdiğimiz duruma neden olabilmektedir. Dilerseniz kronik kolesistit adlı detaylı yazımı buradan okuyabilirsiniz.
Akut Kolesistit Belirtileri Nelerdir?
Hastalığa yön veren ve tedaviyi etkileyen temel semptom ağrıdır. Yaklaşık olarak 15 ile 45 dk arasında sürebilmektedir. Bazı vakalarda devamlı ağrı, kramlar tarzında keskin ağrılar görülebilir.
Enfeksiyon altta yatan temel patoloji olduğu için ateş yine ilk başta ortaya çıkan belirtilerimiz arasındadır. Nadiren mide bulantısı veya kusmaların eşlik ettiği görülmüştür. İştah kaybı, ciltte ve gözlerde sarılık, karında şişlik gibi bir takım bulgularda diğer akut kolesistit belirtileridir.
Akut Kolesistit Nasıl Teşhis Edilir?
Hastalığın tanısının konulabilmesi için öncelikle detaylıca bir anamnez ve deneyimli eller tarafından yapılmış bir fizik muayene gerekmektedir. Hekiminiz karnınıza bastırırken nefes almanızı isteyecek ve Murphy belirtisinin var olup olmadığına bakacaktır.
Kan testleri ve ultrasonografi tanıya giden yolda fizik muayeneden sonra gelen en büyük silahlarımızdır. Laboratuvar sonuçlarınız da amilaz, lipaz, indirekt ve direkt bilirübin, tam kan sayımı ve karaciğer fonksiyon testi belirteçlerine bakılacaktır. Bazı durumlarda MR, BT ve bazı diğer ileri görüntüleme tetkikleri istenebilir.
Akut Kolesistit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Akut kolesistit teşhisi konulduğunda yüksek olasılıkla hastane yatışı gerektiren tıbbi bir durumdur.
Akut Kolesistit İlaç Tedavisi Nasıl Yapılır?
Var olan enfeksiyonla mücadele edebilmek için mutlaka hastalara mutlaka antibiyoterapi uygulanmalıdır. Antibiyoterapi bazı durumlarda hastanede kalmanızı gerektirebilir. Ağrıyla mücadele için ağrı kesici ilaçlar kullanılmaktadır. İlaç tedavisi her zaman uygun bir diyet tedavisi ile desteklenmelidir. Diyet ile desteklenmeyen kolesistit tedavileri yarım kalacak ve kronik kolesistite dönüşme eğilimi gösterecektir.
Akut Kolesistit Cerrahi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Farmakolojik tedavi sonrasında komplikasyon gelişmesi ve tekrarlama riskini azaltmak amacıyla cerrahi tedavi uygulanabilir. Acil olarak akut kolesistit ameliyatı endikasyonları ise dokuların nekroze olduğu kangren gibi hastalıklar, safra kesesinin perfore olduğu vakalar, iltihabın pankreasa ulaştığı kompleks hastalar ve safra kanalının tamamen tıkanması gibi durumlardır.
Yukarıda bahsettiğimiz akut kolesistit cerrahi endikasyonları iki çeşit cerrahi prosedür ile sonuçlanır. Bu ameliyatları şöyle sıralarız:
Laparoskopik Kolesistektomi
Karnınıza açılan birkaç adet küçük kesilerle kameralı bir mekanizma kullanılarak operasyona başlanır. Diğer açık yapılan operasyonlara göre oldukça küçük kesiler atılır ve iyileşme süresi oldukça kısadır. Gittikçe yaygınlaşan ancak süre olarak uzayabilen bir operasyondur.
Açık Kolesistektomi
Safra kesesine karın orta hattından açılan büyük bir kesi ile müdahale edilir. Laparoskopik yöntemlere göre genelde daha kısa sürebilmektedir. Safra kesesi alınan hastalar düzgün bir diyetle normal yaşamları idama ettirirken hiçbir sıkıntı yaşamazlar.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
