Vasküler Demans Nedir?
Vasküler demans, bozulmuş kan akımı nedeniyle beyin hasarının ortaya çıktığı nadir hastalıklardan bir tanesidir. Hastalıktan etkilenen bireylerde düşünme, planlama, yargılama ve hafıza işlevlerinde bazı bozukluklar ortaya çıkar. İnme hastalığı bazen demansa neden olabilir ancak bu durum her zaman geçerli olmayabilir. Beyne giden kan akımının azalmasına neden olan bir çok patoloji vasküler demansın gelişimine neden olabilmektedir.
Sigara kullanan, yüksek tansiyonu ve kardiyak problemleri olan hastaların vasküler demansa yakalanma olasılığı normal bireylere oranla çok daha fazladır. Bu faktörleri kontrol altında tutarak demansa yakalanma olasılığınızı azaltabilirsiniz.
Vasküler Demans Belirtileri Nelerdir?
Beynin hangi bölümünde kan akışının bozulduysa o bölümüyle ilişkili olarak semptomlar ortaya çıkar. Vasküler demans belirtileri sıklıkla Alzheimer hastalığı ve diğer demans tipleriyle karışabilir. Vasküler demansta Alzheimer hastalığında olduğu gibi progresyon yavaş yavaş gelişebilir ancak bazı durumlarda vasküler demansla Alzheimer hastalığı beraber görülür.
En sık görülen vasküler demans belirtileri şunlardır:
- Bilinç bulanıklığı
- Dikkat eksikliği
- Konsantre olmakta zorlanmalar
- Olay analizinde yeterli olamama
- Duygu ve düşünce düzenlenmesini yeterli olamama
- Karar vermede zorluklar çekme
- Hafıza ile ilişkili sorunlar
- Huzursuzluk durumu
- Ani ve sık olarak idrar çıkma isteği
- Depresyon
Vasküler Demans Nedenleri Nelerdir?
Vasküler bunama ya da vasküler demans temelde beyne giden kan akımının azalması mekanizması ile ortaya çıkmaktadır. Beyne giden kan akımını azaltan durumlardan bir tanesi inmedir. İnme de genellikle beyinde bir arter tıkanır ve yeterli kan akımı sağlanamaz. Bu durum bazen belirtilere neden olmayarak sessiz seyrederken bazen belirti vermektedir.
Diğer bir vasküler demans nedeni ise beyin damarlarının zamanla daraldığı veya hasar gördüğü kronik bir süreçtir. Yaşlanma, diyabetes mellitus, lupus eritematozus, temporal arterit gibi hastalıklar bu kronik sürece en sık sebebiyet veren faktörler arasındadır.
Artan yaş, kalp krizi geçirilmiş olması, ateroskleroz, kolesterol düzeylerinde yükseklik, hipertansiyon, diyabetes mellitus, sigara kullanımı, obezite, atriyal fibrilasyon öyküsü vasküler demans risk faktörleri arasındadır. Vasküler demansın önlenmesi için bu bahsettiğimiz hastalıkların kontrol altına alınması gerekmektedir.
Vasküler Demans Tanısı Nasıl Konulur?
Hekiminiz ilk etapta tıbbi öykünüzü alacak ve sonrasında fizik muayene yapacaktır. Demans varlığını tespit etse bile vasküler demansın tanısı için spesifik bir test yoktur. Doğal olarak hastalığı teşhis edebilmek için kan testleri ve görüntüleme tetkikleri isteyebilir.
Daha sonra muayene bilgileri ve test sonuçlarına dayanarak bazı hastalıkları ekarte edecek ve tanıyı koyacaktır. Laboratuvar testlerinde kan basıncı, kolesterol düzeyleri, kan şekeri seviyeleri, tiroid hormon değerleri ve vitamin seviyelerine bakacaktır.
Nörolojik muayenede refleksleri, kas tonusunu, dengeyi, kordinasyonu ve bazı diğer durumları kontrol edecektir. İleri görüntüleme yöntemlerinden bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme tanıda yardımcı olacaktır. Ayrıca ultrason ve bazı psikolojik testlerde faydalı olabilir.
Vasküler Demans Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hastalığın oluşumunda kan akışının bozulması mekanizmasının önemli bir yeri olduğu için yapacağımız girişimlerle kan damarlarının sağlamlığını artırmalıyız. Bu anlamda hipertansiyon varsa damar sağlığı için tedaviye almalıyız. Ek olarak kolesterol ve kan şekeri seviyeleri mutlaka kontrol altında tutulmalıdır.
İlaç tedavisi olarak FDA tarafından onaylı özel bir ilaç bulunmamaktadır. Kullanılan ilaçlarla sadece belirli iyileştirmeler sağlanabilir. Hekiminiz duruma göre donepezil, galantamin, rivastigmin ve memantin gibi ilaçları reçete edebilir.
Yararlanılan Kaynaklar:
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
