Eritema Multiforme, genellikle enfeksiyonlarla veya bir takım ilaçlarla tetiklenen ve hedef hücrelerinin görülmesiyle tanı koyulan bir hastalıktır. Bu yazımda eritema multiforme nedir, nedenleri nelerdir gibi sorulara cevap verirken Eritema Multiforme kesin çözüm var mı gibi konulara da açıklık geitreceğim. Haydi yazımıza geçelim.
Eritema multiforme ne anlama gelir? – Bu hastalık deride hedef hücrelerin oluştuğu bir çeşit cilt hastalığıdır. Eritem kelimesi deride ortaya çıkan kızarıklıkları gösterir. Multiforme ise çok çeşitli formlarda olduğunu gösterir.
Eritema Multiforme Nedir?
Eritema Multiforme, bir takım antijenik uyaranlara karşı gelişebilen hedef hücrelerin görülmesiyle karakterize nadir görülen hastalıklardan biridir. Sıklıkla enfeksiyonlarla veya ilaçlarla tetiklenmektedir.
İlk defa 1866 yılında Ferdinand Von Hebra tarafından tanımlanmıştır. Lezyonlar el, kol ve bacaklar üzerinde simetrik olarak görülmekte ve belli aralıklarla tekrarlamaktadır.
Eritema Multiforme Nedenleri Nelerdir?
Eritema Multiforme Nedenleri, henüz tam manasıyla ortaya çıkarılamamıştır. Bildiğimiz kadarıyla genç yetişkinlerde görülen Eritema Multiformenin en sık nedeni herpes simpleks enfeksiyonu geçirilmesidir.
Bunun dışında birçok ilaç yan etkisi de bu lezyonların oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir. Hastalıktan sorumlu bakteriyel, viral ve fungal ajanlar bulunmaktadır. Eritema multiforme neden oluşur sorusuna cevap olan bu ajanları hazırladığımız tablodan inceleyebilirsiniz:
| Viral Ajanlar | Bakteriyel Ajanlar | Fungal Ajanlar |
| HSV – 1 | Mycoplasma Pneumonia | Histoplasma Kapsulatum |
| HSV – 2 | Yersinia Enterokolitika | Coccidioides İmmitisdermatofit |
| Adenovirüs | Mycobacterium Tüberkülozis | – |
| HIV Virüs | Treponema Pallidum | – |
| EBV,Koksaki | Bazı Klamidyalar | – |
Bunların dışında bazı ilaçlar, kızamık ve tetanoz gibi aşılamalar, kollojen doku hastalıkları, radyoterapi alınması gibi birçok faktörde hastalığın oluşumunda etkilidir.
Eitema Multiforme Tipleri Nelerdir?
Eritema Multiforme Tipleri‘ni 3 başlık altında incelemekteyiz. Bu ayrımları hastalığın vücutta nereyi tuttuğu ve vücut alanını tutma durumuna göre yapmaktayız. Bunlar:
Eritema Multiforme Minör
Eritema multiformenin en hafif seyir gösterdiği tiplerden birisidir. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçmektedir. Ayakta, bacakta, eller ve kollarda hedef tahtası lezyonları görülmektedir.
Genelde herpes virüs enfeksiyonları sonrasında görülmektedir. Maküler şekilde başlar ve 3 cm’ye kadar ulaşan papüler yapılara dönüşürler. Bu hedef tahtası adını verdiğimiz lezyonların en önemli özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
- Kollar ve bacakların ekstansör yani dış yüzlerinde ortaya çıkarlar.
- Lezyon her iki kolda veya her iki bacakta aynı anda görülme eğilimindedir.
- Ortaya çıktıktan sonra Eritema Nodozum eşlik edebilir.
- Lezyonlar sıklıkla el sırtında başlangıç gösterir.
Eritema Multiforme Major
Minör formuna göre biraz daha nadir görülen bu formunda hastalık biraz daha yaygındır ve ağır seyreder. Lezyonlar ağız ve cinsel bölgeyi etkilemiş durumdadır.
Özellikle ağız bölgesinin etkilenmesi hastalığın seyrini ve hastanın durumunu ciddi şekillerde etkilemektedir. Bu hastalarda yemek yeme gibi temel ihtiyaçların giderilmesinde ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Çok ileri formlarında hastaneye yatış durumu söz konusu olabilmektedir. Bazı durumlarda ise Steven Johnson Sendromu ile karşımıza çıkmaktadır.
Toksik Epidermal Nekrolizis
Toksik Epidermal Nekrolizis ya da başka bir deyişle Lyell Hastalığı genellikle ilaç kullanımlarının bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Eritema Multiformenin karşımıza çıktığı diğer formlarından biridir.
Eritema Multiforme Bulaşıcı mı?
Eritema multiforme bulaşıcı mı sorusu sıklıkla aranan ve merak edilen sorulardan birisi. Bu durumu şöyle izah edelim.
Eritema multiforme bulaşıcı bir durum değildir ancak e. multiformeye sebep olan neden enfeksiyon ise bu konuda oldukça dikkatli ve titiz davranılmalıdır.
Eritema Multiforme Belirtileri Nelerdir?
Eritema multiformenin belirtileri tuttuğu vücut bölgesi ve ne kadar alan tuttuğuna göre değişiklik göstermektedir. Sıklıkla el ve ayaklarda su toplamış ufak yaralarla kendini gösterir.
Daha sonra cinsel organ, ayaklara, göz ve dudak gibi vücudun tüm bölgelerine yayılır. Diğer belirtiler şu şekildedir:
- Hedef tarzında deri lezyonları
- Yorgunluk ve halsizlik
- Kaşıntılar
- Uçuk
- Eklem ve kaslarda ağrı
- Baş ağrısı
Eritema Multiformenin Patogenezi
Eritema Multiforme patogenezi üzerinde çokça çalışılmasına rağmen henüz tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Antijen olarak tanınan keratinositlerin T lenfositler aracılığıyla yok edilmesi mekanizması vardır. Eritema Multiforme histopatolojisinin en erken bulgusu apopitozis görülmesidir.
Eritema Multiforme Tedavisi
Eritema Multiforme tedavisi çoğu zaman herhangi bir müdahale olmaksızın kendiliğinden gerçekleşmektedir. Ancak tedavi gereken durumlarda ilk etapta hastalığın altında yatan etken ortadan kaldırılmalıdır. Örneğin hastalığın sebebi herhangi bir ilaç kullanımı ise bu ilaç derhal kesilmelidir. Eğer altta yatan neden enfeksiyon ise enfeksiyonun tedavisine başlanması gerekir.
Eritema multiforme kesin çözüm var mı?
Böyle bir ifade kullanmak doğru olmaz. Öncelikle her hasta kendi içinde değerlendirilir. E.M’ye neden olan etkenler tespit edilirse rahatlıkla tedavisi sağlanabilen bir hastalıktır. Durumunuzu yorumlara yazarsanız elimden geldiğince cevaplar vermeye çalışacağım.
Eritema Multiforme Tedavisinde Kullanılan İlaçlar
Minör formunun tedavisinde ortaya çıkan kaşıntıları gidermek amacıyla bir takım anti histaminikler, enfeksiyonların neden olduğu bir durum ise bunun baskılanması veya yok edilmesi için kortikosteroid adını verdiğimiz ilaç grupları, içi su dolu yaraların kolayca geçmesi için sulu ve normal pansumanlar kullanılır.
Eritema Multiforme Nasıl Geçer?
Hastalığı geçirebilmek ve tedavi edebilmek için öncelikle bu hastalığa neden olan etmenler tespit edilmelidir. Daha sonra bu etmenlere karşı tedavi başlatılmalı ve hasta tedavi edilmiş olmalıdır. Bu tedavi biçimleri hastaya özgü olacağı için şöyle yaparsanız geçer ya da böyle yaparsanız geçer gibi ifadeler kullanmak çok doğru olmayacaktır.
Eğer hastalık ağır seyrediyorsa öncelikle hastanın yatışı yapılmalıdır. Ardından hastaya verilen tüm ilaçlar kesilmeli ve yeni bir tedavi planı yapılmalıdır. Yara bakımı yapılmalı ve kortikosteroid tedavileri uygulanmalıdır.
Eritema Multiforme Bitkisel Tedavisi
Eritema Multiformenin tıbbi olarak tedavi edilmesi, yara bakımı ve enfeksiyonun baskılanması bitkisel olarak ta sağlanmaya çalışılabilir.
Yara bakımı bir takım bitkisel ilaçlarla sağlansa da enfeksiyonun baskılanması tam olarak sağlanamayacaktır. Eritema multiforme şifalı bitkiler kullanılarak tedavi edilmeye çalışılsa bile hastanede hekiminizin uygulayacağı tedaviler gibi olamayacaktır. Unutmayın eritema multiforme tedavisini hekiminizden bağımsız yapmayınız. Bitkisel ilaçlar yalnızca destekleyici tedavi olarak hekiminizin kontrolünde kullanılmalıdır.
Eritema Multiforme Komplikasyonları
E. Multiforme tedavi edilmediği zaman bir takım komplikasyonlar gelişebilir. Genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden ortadan kaybolma eğiliminde olan bu lezyon herpes simpleks gibi etkenlerin eşlik ettiği durumlarda olası komplikasyonlar ortaya çıkarabilir. Sıklıkla görülen eritema multiforme komplikasyonları şu şekildedir:
- Septisemi adını verdiğimiz kan zehirlenmesi
- Kan basıncının anlamlı düşmesi sonucu septik şok oluşumu
- Cilt enfeksiyonları
- Kalıcı göz hasarları
- Akciğer gibi bazı iç organların iltihaplanması
Dilerseniz Eritema Nodozum adlı yazımı okumanızı öneriyorum.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım. Yorumlarınızı bekliyorum.
(Bu yazı ilk defa 18 Ekim 2017 tarihinde yazılmıştır. Ardından 27 Temmuz 2021 tarihinde güncellenmiştir.)
Merhaba hocam Ben morgellon
hastalığı olduğumu düşünüyorum nereye kime gideceğimi bilmiyorum lütfen bana yardımcı olur musunuz teşekkürler
Almanya da yasiyoruz malesef esimde bu hastalik var yaklasik bes yildir, donem donem tekrarliyor ve bazen hastanede yatmasi gerekiyor, surekli kullandigi bir ilac da var ama yine de hastaligin tekrar etmesi önlenemiyor, ne yapabiliriz? Kutfen bize yardimci olur musunuz?
Erhan Hocam merhabalar. ben 2010 yılından beri eritema multiforme rahatsızlığı yaşıyorum. gitmediğüm özel klinik üniversite hastaneleri kalmadı. valtrex 500mg 42lik baskılama tedavisi 1 er yıl aralıklı kullandım ama son tekrar bırakınca hızla uçuklarım ard arda çıkıyor arkasından 8 gün sonra eritemalalar ve üstelik alt bölgelerimdede çıkıyor .son olarak doktor ömürboyu bu ilacı kullanıcan bırakamazsın tekrarlıyo çünki dedi hala devam ediyorum lütfen yardımcı olurmusunuz doğru bir tedavimi başka tedavisi varmı