Kaç Tür Kan Grubu Vardır?
İnsanların kanları farklı özelliklere sahiptir. Kanların özelliklerinin belirlenmesi için kurulan kan grubu sisteminde ise farklı kan çeşitleri bulunmaktadır. Kaç çeşit kan grubu vardır konusunda kan gruplarını bilmeli ve aynı zamanda hangi kan gruplarının aralarında kan nakli yapabildiklerinin bilinmesi de çok önemlidir.
Bilindiği gibi bazı durumlarda insanlara kan takviyesi yapılması gerekebilmektedir. Bu gibi durumlarda kişi herkesten kan nakli alamamaktadır. Kan gruplarına bakılarak hangi kan gruplarının hangi kan gruplarına kan vereceği belirlenir. Kaç grubu çeşitleri ise A, B, AB ve 0’dır. Ayrıca her kan grubunda + ve – olarak sınıflandırılır. Bu sınıflandırma sisteminde ise Rh sistemi adı verilmektedir.
Kan Grubu Nasıl Belirlenir?
Kısaca kan grupları belirlenirken kan hücrelerinin çeperlerine bakılır ve bu çeperlerin barındırdıkları protein çeşitleri incelenerek kan grubu belirlenir. Örnek olarak B geni taşıyan kişinin kan hücrelerinin çeperinde B türü protein bulunur. Aynı şekilde A gene sahip olan kişilerin kan hücrelerinde ise A türü protein bulunur. Bazı hücre çeperlerinde ise hem A hem de B proteinleri bulunabilmektedir. Kan hücrelerinin çeperinde her zaman proteinler bulunmaz. Bazı çeperlerde hiç protein bulunmadığı durumlarda ise kan grubu 0 olarak kabul edilir.
Hücre çeperlerinde bulunan bu proteinlere aynı zamanda aglütinojen adı da verilir. Kan grubuna zıt olan kanın vücuda girmesini engelleyen aglütinin adında antikorlar vardır. Örnek olarak B grubu kana sahip olan bir kişinin kanında A kan grubu antikoru vardır. Bu sayede vücuda farklı bir kanın girişi bu antikorlar sayesinde engellenir. AB grubunda ise karşı antikorlar yokken, 0 kan grubunda ise her iki grubunda antikoru vardır.
Kan Gruplarının Birbiri İle Uyumu
İnsanlar arasında kan nakli ameliyat, kaza, sarılık gibi durumlarda gerekebilmektedir. Kan nakli gerçekleştirilirken de kan grubu hayati önem taşımaktadır. Kan grupları arasındaki uyum kan naklinin hangi gruplar arasında yapılacağını belirler. Bu duruma göre A grubu kana sahip olan kişiler sadece A grubu ile kan nakli yapabilmektedir. Aynı şekilde B grubu da sadece kendi kan grubu ile nakil yapabilmektedir.
AB kan grubuna sahip olan kişiler ise sadece kendi gruplarındakilere kan verirken diğer bütün kan gruplarından kan nakli alabilmektedir. 0 kan grubuna sahip olan kişiler ise kendi gruplarındaki kişilere ve diğer kan grupları olan A, B ve AB kan gruplarına kan nakli verebilmektedir. Ancak sadece kendi grubundan yani sadece 0 kan grubundan kan alabilmektedir.
Bombay kan grubu ise her türlü kan grubuna nakledilirken sadece kendi kan grubundan olan kanlardan nakil alabilmektedir.
Kan gruplarında ayrıca + ve – ayrımları da bulunmaktadır. Kan nakillerinde kan gruplarının + veya – olması da önem taşımaktadır. Kan grubu + olan kişiler hem + hem de – Rh türünden kan alırken Rh- olanlar ise sadece Rh- kan grubundan kan nakli alabilmektedir.
Kan naklinde bu uyum çok önemlidir. Ancak hastaların ölüm gibi riski bulunduğu durumlarda kanın bulunmaması ile çok nadir olarak ilk bulunan kan kullanılabilmektedir.
Kan Grubu Tespiti Nasıl Yapılır?
Öncelikle parmak lanset ile delinir ve ilk çıkan kan silinir sonraki kandan üç damla kan alınır. Bu kanlar lam üzerine ayrı ayrı olmak şartı ile damlatılır. İlk kan damlasına Anti-A, ikinci damlaya Anti-B ve üçüncüye ise Anti-D serumu damlatılır. Daha sonrasında ise bir süre her damla ayrı ayrı karıştırılır.
Alyuvarlarda çökelmenin olup olmadığına bakılır. Anti-A’da çökelme görülürse kan grubu A, Anti-B’de çökelme durumunda B grubudur. Her ikisinde de çökelme görülürse kan grubu AB, eğer her ikisinde de çökelme görülmezse 0 kan grubu sonucu alınır. Anti-D serumunda ise çökelme varsa Rh+, çökelme yoksa Rh- olduğu tespit edilir.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
