Nöroleptik Malign Sendrom Nedir?
Nöroleptik malign sendrom, kas rijiditesi, otonomik disfonksiyon,bilinç bozukluğu ve hipertermi tablosu ile karakterize bir hastalıktır. Tüm yaş gruplarında görülebilirken sıklıkla genç ve orta yaş erişkinlerde ortaya çıkar. Erkeklerde kadınlara oranla 2 kat fazla görülür. Tipik ve atipik bütün psikiyatrik ilaçlar bu sendromu tetikleyebilir. Zamanında müdahale gerçekleşmediğinde ölümcül olabilmektedir.
Nöroleptik Malign Sendrom Belirtileri
Hastalığın belirtileri sıklıkla nöroleptik tedavinin başlangıcı ve doz artımını takip eden süreçte ortaya çıkar. İlacın alımını takiben saatler içinde ortaya çıkabileceği gibi 2 hafta sonrada ortaya çıkabilir. İlk etapta bilinç düzeyinde dalgalanmalar ve kas rijiditeleri görülmeye başlanır. Otonomik disfonksiyon ve hipertermi gibi bulgular ilerleyen süreçte kendini gösterir. Sıklıkla karşımıza çıkan belirtileri liste halinde su şekilde sıralarız:
- Taşikardi durumu
- Tansiyon yüksekliği veya düşüklüğü
- Terleme
- Tükrük salgısında artış
- İnkontinans adını verdiğimiz idrar kaçırma durumu
- CK düzeylerinde yükselme
- Lökosit mikarinda artış
- Metabolik asidoz
Nöroleptik Malign Sendrom Risk Faktörleri
Aşağıda liste halinde vereceğim faktörlerin varlığında NMS riski artmaktadır. NMS risk faktörleri şunlardır:
- Sıcaklık düzeyinin artmış olması
- Nöroleptik ilaçların hızlı başlandığı ve doz artırımı yapılan durumlar
- Katatoni ve ajitasyon varlığında
- Organik beyin sendromu varlığı söz konusu ise
- Etkileşime giren ilaçların beraber kullanımı sonrasında
- Dehidratasyon varlığında hastalar risk altındadır.
Hasta spekturumu genellikle 40 yaşın altındadır. Erkeklerde daha sık görülmekle beraber antipsikotik ilaç kullanımı ile ilişkilendirilmiştir. Yukarıdaki faktörlere ek olarak elektro konvuziv tedavi yani EKT kullanımının NMS’ye ait bir risk faktörü olabileceği düşünülmektedir.
Nöroleptik Malign Sendrom Nedenleri
NMS anti psikotik ilaç kullanan her 10.000 hastanın 2 tanesinde görülmektedir. Genellikle ilaçlarların neden olduğu bir durumdur. En sık neden olan ilaçlar şunlardır:
- Aripipirazol
- Asenapin
- Kariplazin
- Klozapin
- Olanzapin
- Breksipirazol
- Paliperidol
- Ketiapin
- Risperidon
- Domperidon
- Droperidol
- Metoklopramid
- Proklorperazin
- Prometazin
Aşağıdaki videoda Brian C isimli hastanın yoğun bakımda NMS tanısı ile yatışından bir kesit görebilirsiniz.
Nöroleptik Malign Sendrom Tanısı
Hastalarda ilk görülen ve ilk göze çarpan belirtiler kas sertliği ve ateş yüksekliğidir. Ek olarak hekiminiz yüksek tansiyon, terleme gibi ek belirtilerden de şüphelenecektir. Ayrıca benzer belirtilere sahip diğer hastalıkların ekarte edilmesi için hekiminiz bazı tahlil ve tetkikler isteyecektir.Bunlar:
- Kan tahlilleri
- İdrar tahlilleri
- BOS Analizi
- EEG
Nöroleptik Malign Sendrom Tedavisi
Sıklıkla bu hastaların tedavisi hastanede veya yoğun bakımda yatış gerektirir. Temel amacımız ateş kontrolünü sağlayıp destek tedavisi vermektir. Dantrolen, amantadin gibi ilaçlar tedavide kullanılabilir. EKT’de tedavide yardımcıdır. Tedavi 1 2 hafta sürebilir ve sonrasında hekiminiz ilacınızı tamamen keser ya da değiştirir.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.