Nervus Hypoglossus (Hipoglossal Sinir) Nedir?
Nervus Hypoglossus (Hipoglossal Sinir), tıp dünyasında 12. kraniyal sinir olarak ta bilinir. Dil kaslarının birçoğunu innerve etmekle beraber sadece motor işlevi olan bir sinirdir. Medulla oblangatada bulunan hipogossal nükleustan köken alır ve kraniyumu hipoglossal kanal vasıtasıyla terk eder.
Canalis nervi hypoglossi’den geçmesi önemli bir detaydır. Yunanca “hipo” ve “glossal” kelimelerinin kaynaşmasıyla türetilmiştir. Esas olarak dilin hareketlerinden sorumlu bu sinir konuşma ve yutma işlevlerinin gerçekleştirilmesine de katkıda bulunur.
Nervus Hypoglossus (Hipoglossal Sinir) Muayenesi
Dilin palatoglossus hariç diğer tüm kaslarını kontrol edebilen 12. kraniyal sinir muayene edilirken hastalardan diliyle ilgili bir takım hareketleri yapması istenir. Bu hareketleri yapma durumuna göre hipoglossal sinirde patoloji olup olmadığı saptanmaya çalışılır. Aşağıdaki videoda nervus hypoglossus felci varlığında dilin nasıl patolojik pozisyonda olabileceği hakkında fikir edinebilirsiniz:
Hastaya öncelikle ağzını olabildiğince açık bir pozisyona getirmesi istenir. Ağız açık durumdayken dikkatlice dile bakılır ve bu pozisyonda herhangi bir patolojik durum olup olmadığı kontrol edilir. Dilin pozisyonu, atrofi olup olmadığı ve fasikülasyonlar bu noktada değerlendirilmesi gereken en önemli kriterlerdir.
Ardından hastaya dilini dışarıya doğru çıkarması istenir. Dilini dışarı çıkardığında hiçbir tarafa sapma olmamalıdır. 12. kraniyal sinirin (nervus hipoglossus) tek taraflı felcinde dil genellikle aşağı doğru sapma gösterir. Bilateral nervus hypoglossus felcinde ise hastalar dillerini dışarı çıkarmada güçlük çekerler ve çoğu zaman çıkaramazlar. Bu gibi durumlarda dikkatli incelendiğinde dilin ağız içerisinde hareketinin bile olmadığı görülebilir.
Nervus Hypoglossus (Hipoglossal Sinir) Fonksiyonları
Hypoglossal sinir nervus vagus tarafından kontrol edilen palatoglossus kası haricinde dilin tüm kaslarını innerve eder. İnnerve ettiği kasları maddeler halinde sıralayacak olursak şu şekilde olacaktır.
- Genioglossus Kası
- Hyoglossus Kası
- Styloglossus Kası
- Superior Longitudinal Kaslar
- Inferior Longitudinal Kaslar
- Transvers Kaslar
- Vertikal kaslar
Nervus Hypoglossus (Hipoglossal Sinir) Lezyonları
Hypoglossal sinir üzerinde oluşan lezyonlarda fasikülasyonlar, asimetrik görünüm, hareket yeteneğinde kısıtlılık gibi patolojik durumlar ortaya çıkabilir. 12. kraniyal sinir tek taraflı veya iki taraflı zarar görebilir. Ortaya çıkan belirtilerde bu duruma bağlı olarak değişiklik gösterir. Aşağıda paylaşacağım video 12 kraniyal sinir felcinde ortaya çıkan durumu net bir şekilde kavrayacaksınız:
Özellikle tıp eğitimi almakta olan kardeşlerimin 12. kraniyal siniri ve muayenelerini iyice kavramaları adına buraya tıklayarak 15 – 20 sn lik videoları izlemelerini şiddetle tavsiye ediyorum.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazarak konunun zenginleştirilmesini sağlayabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
