Koyu İdrar Neden Olur? İdrar Rengi Çeşitleri

Koyu idrar renkleri genellikle böbrek bozukluklarıyla ilişkilidir. Normal idrar rengi kehribar sarısı veya sarının parlak tonlarıdır. İdrar vücutta tüketilen maddelerin artıklarının bir birleşimidir. Vücudumuzun o gün ki durumuna göre değişiklik göstermekte ve farklı renklerde olabilmektedir.

Sabah idrarı biraz daha koyu olmaktadır. Gün içerisindeki idrar renkleri ise sıvı tüketiminin cinsine ve miktarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

İdrarın koyu renkli olmasının 2 tip nedeni vardır.

Koyu Renkli İdrar Nedenleri

Düşük Sıvı Tüketilmesi

Sabah uyandığınızda aşırı koyu idrar çıkarıyorsanız bu genelde düzensiz olarak veya az su içilmesinden kaynaklanmaktadır. Genelde bu idrar tipi sağlıksız bir yaşam biçimini işaret etmektedir.

Artmış Fiziksel Aktivite

Ağız yoluyla alınan sıvının vücutta işlendikten sonra geri atılması deri yoluyla terleme ve idrar yoluyla atılım şeklinde olur.

Özellikle yaz aylarında yüksek sıcaklıklı iklim şartları ve aşırı artan egzersizler vücuttaki sıvının yüksek bir bölümünün terleme yoluyla atılmasını sağlarken, idrar yoluyla atılan sıvı miktarında azalmaya ve renginde koyulaşmaya neden olmaktadır.

Uzun Süreli İlaç Kullanımı

Bazı ilaçlar özellikle laksatifler, nitrofuran türevi ilaçlar, tüberküloz ve sıtma ilaçları uzun süreli kullanıldıklarında idrar renginde koyulaşmaya neden olmaktadırlar. Laksatifler genelde kabızlık semptomu olan hastalıklarda kullanılırlar. Bunlar dışkının daha yumuşak olması için vücuttan atılması gereken suyu, vücut içinde tutan ilaç grubudur. Bu ilaçların etkisiyle bağırsaklarda biriken su atılamayacak ve idrarda koyuluk durumuna sebebiyet verecektir.

Bazı Ürünlerin Sürekli Kullanılması

B ve C vitamini gibi laksatif özellikleri bulunan vitaminlerin uzun süre devamlı olarak kullanılması neticesinde de idrar renginde koyulaşmalar görülebilmektedir.

Koyu Renkli İdrar : Patolojik Nedenler

Koyu Kahverengi Renkte İdrar

Genelde karaciğer ve safra hastalıklarını işaret eden bir idrar rengidir. Bu tip renk en çok safra yolunun tıkanması anlamına gelen kolestaz durumlarında olmaktadır.

Koyu Sarı Renkte İdrar

Yüksek tuz miktarı ve ürik asit miktarının fazla olmasıyla ilişkilidir. Mesane ve böbrek gibi ürogenital sistem hastalıklarında ortaya çıkan bir durumdur.

Kırmızı Kan Renginde İdrar

Hematüri adını verdiğimiz idrarda kan görülmesi durumu altta yatan bir patolojinin habercisidir. Mesane ya da böbrek hastalıklarında görülmesi olasıdır.

Bulanık Renkte İdrar

İdrarın bulanık olması hemen aklımıza enfeksiyon mu şüphesini getirmektedir. Enfeksiyonlarda sıklıkla idrar bulanıklaşır. Böbrekte bir patoloji olduğunu ya da taş oluşumunu göstermektedir.

Hangi Hastalıklarda Koyu Renkli İdrar Görülür?

Aşağıdaki hastalıklarda idrar renginde koyulaşma görülebilmektedir:

• Hepatit ve Çeşitli Nedenlere Bağlı Siroz
• Safra taşları ve sarılık
• Hemolitik anemiler
• Mesane kanseri
• Böbrek kanseri
• Ürogenital sistem enfeksiyonları
• Karaciğer ve Pankreas Kanserleri
• Böbrek Taşları
• Polikistik böbrek hastalıkları
• Vaskülitler
• Glomerulonefritler
• Goodpasture sendrom unda
• Porfiria larda
• Tirozinemi lerde
• Hemakromatoz larda
• Şistomiyazis te
• Zehirlenme ve yaralanmalarda görülebilmektedir.

Kırmızı ve Pembe Renkli İdrar

Havuç, böğürtlen ve pancar gibi gıdaların sıkça tüketilmesi neticesinde idrar renginde hafif kırmızıya çalma durumu olabilir. Aynı durum fenazopiridin ve rifampin gibi bazı ilaçların yan etkisi olarak ta görülebilir. Herhangi bir nedenle idrarınızda kırmızıya dönme hissediyorsanız derhal hekiminize başvurmalısınız. Bu durum altta yatan prostat sorunlarının, genitoüriner sistem tümörlerinin ve idrar yolu enfeksiyonunun bir belirtisi olabilir.

Turuncu Renkli İdrar

Eğer idrar rengi turuncu ise yüksek dozda B vitamini desteği almış olabilirsiniz. Yine yukarıda bahsettiğimiz ilaçların bir yan etkisi olarak ta ortaya çıkabilir. Rengin sertliğine bakarak karaciğer ya da safra hastalıklarıyla ilişkili olup olmayacağı konusunda fikir yürütülebilir.

Mavi ve Yeşil Renkli İdrar

Bu tipteki renkler genellikle dışarıdan alınan besinlerin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Aldığınız besinlerde veya kullandığınız ilaçlardaki boya maddelerinin rengin oluşumunda katkısı vardır. Bazı nadir görülen hastalıklarda idrar rengi maviye ya da yeşile dönebilir. Bu yüzden böyle bir durumla karşı karşıya kalırsanız derhal hekiminize gitmelisiniz. Kısaca idrarda mavi yeşil idrar görülmesinin üç temel sebebi vardır :

1. Boya maddeleri : Bazı besinler ve ileri görüntüleme tekniklerinde verilen kontrast maddeler neden olabilir.
2. İlaçlar : Amitriptilin, indometazin ve propofol gibi ilaçlar neden olabilir.
3. Tıbbi Durumlar : Ailesel benign hiperkalsemi, mavi çocuk bezi sendromu ve idrar yolu enfeksiyonları neden olabilir.

Köpüklü İdrar Görülmesi

İdrarınızın rengi ne olursa olsun eğer köpüklü görünüyorsa bu durum altta yatan böbrek hastalıklarının bir habercisi olabilir. Lütfen bu durumda hemen hekiminize danışınız.

Siyah Renkli İdrar

İdrarda siyah tortu ve tanecikler bazı destek tedavileri veya ilaç alımlarının yan etkisi olarak görülebilmektedir. Bu ilaçlar şunlar olabilir : nitrofurantoin, metronidazol, bazı laksatifler, sorbitol ve fenol türevi bazı ilaçlar.

Mor Renkli İdrar

İdrarın mor renkte olması oldukça nadir görülen bir durumdur. Bu duruma sebebiyet veren durumların başında mor mesane sendromu gelir.  Yüksek dozda bakteri üremesi ile ilişkilidir. Kateter değişimi ve antibiyoterapi sonrasında normale döner.

Şimdi yorum bölümünden veya mail yoluyla sorduğunu bazı sorulara madde madde açıklık getirelim:

Beyaz Renk İdrar Görülmesi

İdrar rengi beyaz olan bireyler sıklıkla sıvı tüketiminde yüksek oranda atırmışlardır. Eğer sıvı tüketiminde herhangi bir artış olmadığı halde beyaz renkli idrar durumu söz konusu ise bu tablo çeşitli böbrek ve karaciğer hastalıklarıyla ilişkilendirilebilir. İdrarınızda beyazlaşmayı saptadığınızda derhal hekiminize başvurup durumu anlatmanızda fayda olacaktır.

Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerimizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağız.