SPO2, tıp dünyasında oksijen satürasyonu olarak ta bilinir ve hemoglobinin oksijen doygunluğunu ifade eder. SPO2 yüksekliği, düşüklüğü, çocuklarda ve bebeklerde spo2 kaç olmalıdır, nasıl yükseltilir gibi soruların cevaplarını yazımızın devamında sizlerle paylaşacağız. Kanda belirli miktarlarda hemoblobin bulunur. Hemoglobinlerin temel görevlerinden bir tanesi akciğerlerden gelen oksijenin, vücudun diğer bölümlerine ulaştırılarak fizyolojik işlevlerin kusursuz bir biçimde yerine getirilmesini sağlamaktır.Şimdi spo2 nedir konusuna değinelim.
SPO2 Nedir?
Oksijen satürasyonu olarak ta adlandırılan SPO2, oksijenleri vücudun diğer bölümlerine taşıyan hemoglobinlerin oksijen taşımayan hemoglobinlere göre oranını ifade etmektedir.
Hemoglobin kana kırmızı rengini veren temel bir yapıdır.
Oksijen satürasyonunun ne olduğu ne işe yaradığını tam manasıyla kavrayabilmek için öncelikle vücutta oksijen ve hemoglobinin ilişkisini kavramak gereklidir. Oksijen, dışarıdan burun yoluyla alınan havanın içinde belirli oranlarda mevcut olarak akciğerlere gelir. Akciğerlerde toplanan hemoglobinlere kirli hava bağlıdır. Tüm vücutta oksijenin kullanılmasından sonra kalan havaları hemoglobin bağlayarak akciğere getirir ve buradan yine burun yoluyla dışarı atılması için serbest bırakır. Bir yandan kirli havayı serbest bırakırken diğer yandan oksijeni bağlayarak tekrar vücuda dağıtmak üzere yola çıkar. Bu şekilde vücudun her yerin oksijeni ulaştırarak fizyolojik tepkimelerin sorunsuz olarak işlemesini sağlar.
Eğer hemoglobinlerin bu taşıma mekanizmalarında bir takım sorunlar oluşursa vücutta oksijen satürasyonu ya da SPO2 ciddi şekilde düşüşe geçer. Bu çok tehlikeli bir durumdur ve derhal müdahale edilmesini gerektirir.
Vücudumuz SPO2 Seviyelerini Nasıl Korur?
BU noktada öncelikle hipoksi adı verilen vücudun yeterli miktarda oksijenlenememesi durumundan bahsedelim.
[su_note note_color=”#3dbcc6″ text_color=”#ffffff” radius=”10″]Hipoksi kanda bulunan oksijen seviyelerinin normal seviyenin altına düşmesi anlamına gelir. Bir çok çeşidi vardır.[/su_note]
Vücudumuz oksijen satürasyonunu belirli bir değerde tutabilmek için düzenli olarak nefes alıp vermektedir. Bu seviyeyi korumanın en temel yolu budur. Kandaki oksijen satürasyonu düştüğü zaman vücudumuz refleks olarak nefes alıp vermeyi hızlandırarak oksijen transferini artırmaya çalışır.
Vücudun oksijen ihtiyacı yük kaldırma, koşu yapma gibi ağır işlemler yapıldığı zaman üst seviyelere çıkar. Çok aşırıya kaçılmadığı sürece vücudumuz bir şekilde bu oksijen ihtiyacını giderecek ve uyum sağlayacaktır.
SPO2 Nasıl Ölçülür?
Kandaki oksijen satürasyonunun ölçülmesi ve test edilmesi bazen hayati önem taşıyor olabilir. Oksijen satürasyonunun ölçmenin birkaç yolu vardır. Bunlar invaziv ve non invaziv olmak üzere 2 çeşittir. İnvaziv işlemler vücuda zarar verirken non invaziiv işlemler zarar vermezler.
[su_note note_color=”#ba9e3f” text_color=”#ffffff” radius=”10″]SPO2 (Oksijen Satürasyonu), Pulse Oksimetre adı verilen cihazla non invaziv bir şekilde kolayca ölçülebilmektedir.[/su_note]
Temel olarak el parmaklarının pulse oksimetre adı verilen cihazın orta kısmına yerleştirilmesi metoduyla ölçüm sağlanır. Parmağınızı koyduktan sonra ölçüm başlayacak ve sonuçlar ekranda yazacaktır.
[su_box title=”Pulse Oksimetre Kandaki Oksijen Seviyesini Nasıl Ölçer?” style=”soft” box_color=”#268f96″]Uzun yıllardır kullanılan pulse oksimetreler, temelde ışık sensörlerini kullanarak çalışmaktadır. Önceki başlıklarda da belirtmiş olduğum gibi oksijenlenmiş hemoglobin oksijensiz hemoglobine göre daha koyu renktedir ve bu fark çıplak gözle de görülebilir.Işık sensörleri bu değişimleri anlık olarak takip ederek ölçümlerini sağlamaktadır.[/su_box]
SPO2 Normal Değerleri
Vücudumuzda bulunması gereken belirli miktarlarda oksijen seviyeleri vardır. Normal değerin altına düşmesi veya normal değerlerin üstüne çıkması bazı hastalıkların ve patolojik durumların habercisi olabilmektedir.
[su_note note_color=”#2524b0″ text_color=”#ffffff” radius=”10″]Sağlıklı ve normal bireyler için olması gereken SPO2 normal değeri %96 ile %99 arasındadır. [/su_note]
SPO2 değerinin yüzde 90 ın altına düşmesi hipoksi adı verilen durumu akla getirir ve müdahale edilmesi gerekn tehlikeli bir durumdur.
Bebeklerde Çocuklarda ve Yetişkinlerde Oksijen Satürasyonu
Aşağıda yaşa göre oksijen satürasyonu ya da yaşa göre SPO2 değerleri verilmiştir.
[su_table]
| Prematüre | 85 ile 95 |
| 0-3 Ay | 95 ile 100 |
| 3-6 Ay | 95 ile 100 |
| 6-12 Ay | 95 ile 100 |
| 1-3 Yaş | 96 ile 100 |
| 3-6 Yaş | 96 ile 100 |
| 6 Yaş Üzeri | 96 ile 100 |
[/su_table]
SPO2 Düşüklüğü
Oksijen satürasyonunda düşüklük, çok ihtimalli ve oldukça geniş bir konudur. Kandaki oksijen mktarının yüzde 90’ın altına düşmesi manasına gelir. Hiposki ya da hipoksemi durumlarında oksijen satürasyonunda düşüklük söz konusudur.
[su_box title=”SPO2’nin Düştüğünü Nasıl Anlarım?” style=”soft” box_color=”#3f9648″]
[su_list]
- Nefeste daralma
- Baş ağrıları
- Huzursuzluk durumu
- Vertigo (Baş dönmesi)
- Nefes alıp vermede hızlanma
- Göğüs Ağrısı
- Kordinasyonda bozulma
- Tansiyonda yükselme
- Öforik duygudurum
- Görmede bozulmalar
- Kalp atışlarında hızlanma
[/su_list]
[/su_box]
[su_box title=”Oksijen Satürasyonu (SPO2) Neden Düşer?” style=”soft” box_color=”#4f9699″]
[su_list]
- Konjenital (Doğuştan) Kalp Hastalıkları
- Yüksek irtifada yaşamak
- Anemi adı verilen kansızlık hastalığı
- Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı
- İnterstisyel Akciğer Hastalığı
- ARDS adı verilen akut solunum sıkıntısı durumu
- Amfizem
- Zatürre ya da pnömoni
- Akciğere pıhtı atılması
- Pulmoner fibrozis adı verilen akciğer dokusunun yaralanması
- Akciğerlerde aşırı miktarlarda sıvı birikmesi
- Uyku apnesi
- Bazı ilaçların kullanımı
[/su_list]
[/su_box]
[su_box title=”Hangi Durumlarda Doktora Gitmeliyim?” style=”soft” box_color=”#c63fc0″]
[su_list]
- Ani veya şiddetli bir biçimde nefes darlığı yaşadıysanız
- İstirahat ederken nefes almakta zorlanıyorsanız
- Egzersiz yaparken kötüleşen ve şiddeti artan nefes darlanması
- Aniden boğulma hissiyle uyanmak
- Yüksek rakıma çıkıldığında öksürük ve kalp atışlarının hissedilmesi
[/su_list]
[/su_box]
Oksijen Satürasyonu Nasıl Yükseltilir?
Oksijen satürasyonun yükseltilebilmesi için öncelikle neden düştüğü tespit edilmelidir. Bunun için hemen bir göğüs hastalıkları uzmanından randevu alarak muayene olmaya gidebilirsiniz. Hastane ortamında tespit ve tedavi edilebilecek hastalıkların dışında insanlaar spo2 yükseltmek için bir dizi önlemler alabilir. İşte oksijen satürasyonunu yükselten önlemler :
- Sigarayı bırakmak
- Pasif sigara içmekten kaçınmak
- Düzenli egzersiz yapılması
- Meyve ve sebze ağrılıklı diyet yapılması
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konunun altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
hastamız 63 yas erkek. covit19 testi 11 gün önce pozitif çıkmıştı. 6 gündür solunum problemi yaşıyor. bunun ilk iki günü hastanede oksijen tedavisi gördü. şuan evde antibiyotik ve oksijen konsantratör cihazıyla nazal kanül kullanarak oksizen desteği veriyoruz. son iki gündür normal oda havasında spO2 74 – 80 arasında seyir ediyor. oksijen bağlıyken maksimum spO2 85 – 89 a kadar çıkıyor. son 4 gündür spO2 90 ın altında.
EVDE DMD KAS HASTASI ÇOCUĞU OLDUĞU İÇİN HASTANEYE YATIŞI MÜMKÜN OLAMADI.
Soru: son 4 gündür spO2 74 – 82 ne gibi zararı olur ?
Kendi konsantratör cihazımızla yaptığımız işlem ne derece faydalı olur ?
(uyku hali spO2 74 -75, nefes egzersizi veya uyanıkken düzenli nefes aldığı hali spO2 80 – 82, Tüp veya konsantratörle nazal kanül takılı hali spO2 85 – 89 )