PSA Nedir?
Prostat Spesifik Antijen’in kısaltması olan PSA, prostata özgü salgılanan bir enzim türüdür. Spermin sıvılaşması başlıca fonksiyonudur. Genel olarak prostatta yer alsa da oldukça az miktarda pankreas ve tükürük bezlerinde de salgılanmaktadır. Üreme için gerekli olan enzim dışında kullanım amacı prostat kanserinin erken teşhisi için yapılmasıdır.
PSA testi bilinenin aksine yalnızca prostat kanserinin teşhisi için yapılan bir test değildir. Prostat ile alakalı birçok hastalığın teşhis ve kontrolünde PSA testi uygulanmaktadır. PSA testinin gereklilikleri arasında yer alan PSA yükselişi her vakada sanıldığı gibi prostat kanserine işaret etmez. Bu gibi kesin teşhis gerektiren durumlarda ek parametreler ve daha ayrıntılı testler devreye girer.
PSA Normal Değerleri
Sağlık bir bireyde “normal seviye” olarak tanımlanabilecek PSA seviyesi 4 ng/ml’dir. Klinik durumlarda artış ya da düşüş gösterebileceği gibi sıkça rastlanan prostat kanserinde de yükselme ve düşüş problemleri ile karşılaşılır.
PSA Yüksekliği Ne Demektir?
Prostat kanseri başta olmak üzere birçok enzim eksikliği, hücre yapısı bozukluğu gibi klinik vakalara bağlı olarak yükseliş gösteren PSA’nın başlıca yükselme nedenleri şu şekildedir:
- Prostat iltihabı
- Prostat biyopsisi
- Meni boşalması
- İyi huylu prostat büyümesi
- Rektal muayene (Parmakla uygulanmaktadır)
- İdrar yolu enfeksiyonu
- İdrar yolu ameliyatları
PSA Düşüklüğü Ne Demektir?
PSA düşüklüğü ile ilgili yapılan testlerin yaklaşık %25’i düşüklük nedeninin en belirgin nedeni olarak prostat kanserini işaret ediyor. Yapılan birçok araştırma ortaya koyuyor ki, sağlıklı bireylerde 4 ng/ml olan PSA seviyesi bu oranın altına (genellikle 2,5 ila 4 arası seyretmektedir) düşmesi durumunda prostat kanseri ile karşılaşılması oldukça yüksek bir ihtimal.
PSA Testi Nasıl Yapılır?
PSA testi koldan kan alınma işlemi ile uygulanır. İşlem için aç ya da tok olmanızın önemi yoktur. Sanılanın aksine yüksek miktarda kan alımı gerçekleşmemektedir. 1 mililitre kanda mevcut olan 4 nanogram PSA oranı testin uygulanmasına imkân tanımaktadır.
PSA Testi Türleri Nelerdir?
- Total PSA
- Serbest PSA
- Ultrasensitif PSA
Total PSA: Kanda yer alan serbest ve proteinlere bağlı PSA’ların toplamıdır. Prostat kanseri teşhis öncesi yapılan genel test aşamasında uygulanmaktadır.
Serbest PSA: PSA’nın kanda serbest ancak proteinlere bağlı olmadan dolaşan formudur. Yapılan testlerde dikkat edilen nokta; serbest PSA/Total PSA oranıdır. Bu oranın 0.25’ten az olması prostat kanseri ihtimalini artırmaktadır.
Ultrasensitif PSA: Total ve Serbest PSA türlerinin dışında, uygulanan cerrahi operasyon sonrası hastaların takibi için uygulanmaktadır. Prostat kanseri için ameliyat olan hastanın periyodik bir takvimde incelenmesi için uygulanan Ultrasensitif PSA’nın uygulanma nedeni hastalığın olası bir nüksetme durumunda saptanmasıdır.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
psa değerim 1,2 dir bunu yorumlarmısınız