LH, Luteinizan Hormon ifadesinin kısaltılmış halidir. LH,üreme sisteminin kontrolünü sağlayan en önemli hormonlardan birisidir ve hipofiz bezi tarafından üretilerek salgılanmaktadır. LH, bir gonadotroprin olarak bilinmekte ve kadınlarda yumurtalıkları erkeklerde testisleri etkilemektedir. Bununla birlikte ergenlik, regl ve doğurganlık gibi üreme sisteminin önemli işlevlerini yerine getirmesinde rol oynar. Hipofiz bezi tarafından kana verilen LH seviyesi, kan testi yapılarak anlaşılacağı gibi idrar testi ile de anlaşılmaktadır.
LH’nin üstlenmiş olduğu rollerin çok fazla olmasından dolayı, kandaki LH miktarı üreme sisteminde yaşanan bir takım sorunların tespiti için belirleyicidir. Bundan dolayı LH testine sıklıkla başvurulur ve elde edilen bulgulara göre teşhis konulur.
LH Nedir? Vücuda Etkileri Nelerdir?
Yukarıda genel olarak LH hakkında bilgi verilmiştir. Beynin hemen alt bölümünde yer alan ve sadece bir bezelye büyüklüğünde olan hipofiz bezi tarafından salgılanan LH, üreme sistemini etkileyen özelliklere sahiptir.
Kadınlarda salgılanarak adet dönemini etkiler ve sürecin düzenli ilerlemesine yardımcı olur. Yine hipofizden salgılanan bir başka gonadotroprin hormon olan FSH ile birlikte çalışır. FSH ile birlikte çalışarak yumurtalık folikülünü uyarır. Böylece buradaki östrojen hormonun üretimini tetiklemiş olur. Bununla birlikte yumurtanın büyümesini de FSH ile birlikte sağlar.
FSH ile LH arasında ciddi bir ilişki vardır. İki hormonun seviyesi, kadınların üreme sistemlerindeki döngü için büyük önem taşır. Östrojen üretimi başlayıp kandaki seviyesi artınca hipofiz bezi FSH üretimini durdurur ve daha fazla LH üreterek kana vermeye başlar. LH miktarının artması, yumurtalıkta bulunan yumurtaların salınmasına yani ovülasyon sürecinin başlamasına neden olur. Bu süreç kadının hamileliğe hazırlanmasıdır. Sürecin devamında progesteron hamileliği korumak için devreye girer, fakat hamilelik oluşmazsa döngü başa alınır.
Erkeklerde LH salgılandığında ise testislerde bulunan ve Leydig adıyla bilinen hücrelerdeki reseptörlere bağlanır. Bu bağlanma işlemi, testosteron hormonunun salgılanmasını tetiklemektedir. Bu ise spermlerin üretilmesinde rol alan hormondur.
LH Testi Nedir?
LH testi, adından da anlaşılacağı gibi insanların kanlarındaki LH seviyesini ölçmek amacıyla yapılan testtir. Kadınların kanındaki LH miktarı sabit değildir ve içinde bulundukları döneme göre değişkenlik gösterir. Adet döngüsü, hamilelik gibi dönemler, hormon seviyesinin değişmesine neden olmaktadır. Eğer hormon seviyelerinin seyri takip edilecekse bu test birkaç defa yapılabilir.
Erkeklerde yapılan testlerde, duruma bağlı olarak gonadotropin salgılama hormonu enjekte edildikten sonra kan değerlerine bakılır. Böylece hipofiz bezi ya da hormonla ilgili olan vücudun farklı bir noktasındaki sorunlar tespit edilebilir.
Ayrıca idrar testi yapılarak da LH seviyesi belirlenebilmektedir.
LH Testi Neden Yapılır?
LH tarafından vücuda yapılan etkilerin çok fazla olması, bu hormonun seviyesinin belirlenmesi için yapılacak testin farklı nedenlerden dolayı istenmesini sağlamaktadır. Ergenlik başlangıcı, adet dönemi ve doğurganlık gibi konular için bu test yapılabilir.
LH testinin yapılması gereken bazı durumlar şu şekildedir:
- Hamile kalmakta zorlanma
- Düzensiz adet döngüsü
- Menopoz şüphesi
- Erkeklerde kasların azalması ve cinsel isteğin kaybolması
- Hipofiz bozukluğu şüphesi
- Erken ve geç girilen ergenlik
LH testi, tek olarak istenebileceği gibi duruma bağlı olarak farklı hormon testleriyle birlikte de istenebilir.
Menopoz
LH seviyesinin menopoz dönemine girildikten sonra yükselmesi beklenir. Çünkü bu dönemde yumurtalıklar artık işlevini kaybeder ve bu durum LH ile ilgili yerlere iletilir. Benzer şekilde düzensiz adet döngüsü yaşandığında da LH testine başvurulabilir.
Hamile Kalmada Zorlanma
LH, hem kadındaki hem de erkekteki üreme sistemi üzerinde etkilidir. Hamile kalmada yaşanan zorluğun tespiti için LH testi yapılır. Bu test, kadınlara yapılacağı gibi erkeklere de yapılabilir.
Ergenlik
Erken ya da geç girilen ergenliğin sebeplerinin araştırılması için LH testi yapılır. Böylece olası sorunlar tespit edilerek gerekli tedaviler yapılır. Bu tedaviler sayesinde ilerleyen dönemlerdeki daha büyük sorunların da önüne geçilmiş olur.
Gebe Kalma
Gebe kalabilmek için ovülasyon döneminde cinsel ilişkiye girilmesi gerekir. Bu dönem 1-3 gün arasında değişmektedir. Bu dönemin en belirgin işareti LH hormonun salgılanmasının artmasıdır. Dolayısıyla da ovülasyon döneminin belirlenmesi için bu test yapılabilir. İdrar testi yapılarak da LH seviyesinin belirlenebilmesi, bu testin evlerde yapılmasını mümkün hale getiren basit araçlar geliştirilmesine neden olmuştur. Böylece kadınlar evde yaptıkları testlere göre söz konusu dönemi belirlemekte ve bu da gebe kalma ihtimalini arttırmaktadır.
LH Testinden Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
LH testinden elde edilecek veriler son derece önemli olduğu için bu testten önce bazı hazırlıkların yapılması gerekiyor. Öncelikle testi isteyen doktora reçeteli ya da reçetesiz kullanılan bütün ilaçların listesi verilmelidir. Ayrıca yakın zamanda radyoaktif maddeye maruz kalınan bir teste girilmişse bunun da bildirilmesi gerekir.
Bu aşamadan sonra doktor gerekli gördüğü kısıtlamaları bildirecektir. Testten 8 saat önce yeme içmenin bırakılması, bazı ilaçları testten önce alınmaması gibi kısıtlamalara gidilmesi söz konusu olabilir.
LH Değerleri Hangi Seviyede Olmalıdır?
İnsan vücudunda bulunan LH seviyesi sürekli değişkenlik göstermektedir. Bu durum kadınlarda çok daha belirgindir. Bundan dolayı bu hormonun sabit bir seviyesi olmayıp dönemlere göre değişen seviyeleri vardır. Bu seviyelerle ilgili ayrıntılar aşağıda yer almaktadır.
- Adet döngüsünün foliküler fazı: 1,9 ila 12,5 IU/L arasında
- Adet döngüsünün zirvesi: 8.7 ila 76.3 IU/L arasında
- Adet döngüsü luteal fazı: 0.5 ila 16.9 IU/L arasında
- Hamile kadınlar: 1.5 IU/L ‘den az
- Menopoz sonrası kadınlar: 15.9 – 54.0 IU/L arasında
- Kontraseptif durumda kadınlar: 0.7 ila 5.6 IU/L arasında
- 20 ile 70 yaş arası erkekler: 0.7 ila 7.9 IU/L arasında
- Erkekler 70: 3.1’den 34.0 IU/L arası olmalıdır.
Unutulmamalıdır ki her birey için ayrı bir değerlendirme yapılması gerekir.
LH Testi Sonuçları Ne Anlama Gelir?
LH sonuçlarının kadınlar, erkekler ve çocuklar için ayrı ayrı anlamları vardır.
Kadınlarda LH Seviyesinin Anlamı
Kadınlarda LH seviyesinin yüksekliği, yumurtalıklarla ilgili sorunların işaretçisi olabilir. Bu sorunlardan birisi birincil yumurtalık yetmezliğidir. Birincil yumurtalık yetmezliğinin nedenleri arasında şunlar gösterilebilir:
- Gelişmeyen yumurtalıklar
- Turner sendromu ya da benzer anomaliler
- Kemoterapi ilaçları kullanma
- Radyasyona maruz kalma
- Yumurtalık tümörü
- Polikistik Over Sendromu (PCOS)
LH hormonunun normal seviyeden düşük olması ise ikincil yumurtalık yetmezliğine işaret eder. Bu sorunun nedeni ise genellikle hipofiz bezinin olduğu bölgedeki düzgün olmayan durumlardır.
Erkeklerde LH Seviyesinin Anlamı
Erkeklerde LH seviyesinin yüksek olması birincil testis yetmezliğini gösterir. Bu durumun nedenleri şunlardır:
- Klinefelter ve benzer kromozom anomalileri
- Gonad geliştirme sorunu
- Kemoterapi ilaçları
- Radyasyona maruz kalma
- Farlı tümör türleri
- Travma
İkincil testis yetmezliği ise kadınlarda olduğu gibi hipofiz bölgesi ve hipotalamustaki bozukluklar olabilir.
LH seviyesinin erkeklerde düşmesi, testosteron hormonunun azalmasına neden olacaktır. Bu ise aşağıdaki durumları beraberinde getirebilir:
- Cinsel ilgi eksikliği
- Cinsel işlevde bozulma
- Yorgunluk
Çocuklarda LH Seviyesinin Anlamı
LH seviyesinin çocuklarda yüksek olması, erken ergenliğe girme anlamını taşır. Bu durum kız çocuklarında çok daha fazla görülmektedir. Bunun altında da farklı nedenler yatabilir.
LH Seviyesini Değiştiren İlaçlar ve Tedavi
LH değerini normal dönemde kullanılan bazı ilaçlar da değiştirebilmektedir. Bundan dolayı kullanılan bütün ilaçlar doktora bildirilmelidir. LH seviyesini değiştiren ilaçlar şunlardır:
- Antikonvulzan
- Doğum kontrol hapları
- Digoksin
- Klomifen
- Hormon tedavileri
LH seviyesinin tedavisine önce buna sebep olan unsur bulunarak başlanır. Kalıcı hasara bağlı olarak yaşanan durumların tedavisi mümkün olmayabilir. Bunun haricinde ise bir dizi ilaçla gerekli olan tedavi yapılabilir.
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
