Kan Tahlilinde DHEA SO4 Yüksekliği Nasıl Yorumlanır?

Genellikle ürologların, andrologların ve genel dahiliye uzman hekimlerinin ağzından sıkça duyabileceğiniz bir ifadedir DHEA SO4 değeri. Dehidroepiandrosteron sülfat olarak açılımı yapılan bu hormon, böbrek üstü bezlerinden salındığı için bu bezlerin yeterince çalışılıp çalışılmadığının tespiti için kullanılmaktadır. Bilinen alternatif isimleri DHEAS, DHEA-SO4 şeklindedir. Beyaz küre isimli yazımda belirttiğim gibi kan alınan her hastadan bakılan değerlerden biri olan hemogram gibi sık sık istenmez bu değer. Sadece hekiminiz muayene sonrasında gerekli gördüğü özel durumlarda bu tahlili ister. Şimdi bu yazımızda DHEA SO4 hormonunun ne anlama geldiği, ne işe yaradığı ve DHEA SO4 yüksekliği gibi anormal durumlarda neler yapılabileceğine değineceğiz. Haydi başlayalım.

DHEA SO4 (Dehidroepiandrosteron sülfat) Nedir?

DHEA SO4 hormonu böbreküstü bezleri tarafından hem erkeklerde hem de kadınlarda salınan, erkeklik özelliklerine daha çok katkıda bulunan bir vücut salgısıdır. Böbreklerin üzerinde bulunan üçgen şekilli bezlerde üretilir ve kana karışır. DHEA , erkeklerde testesteron kadınlarda ise östrojen gibi hayati hormonların üretilme sürecinde görevlidir. Yetişkinlik sürecine yeni giren sağlıklı bir bireyde DHEA değeri maksimum seviyelerdedir. Yaşlandıkça böbreküstü bezlerinde ve karaciğerde DHEA —> DHEA SO4’e dönüştürülür. Buraya tıklayarak erişeceğiniz kaynakta da göreceğiniz gibi DHEA-SO4 testi temel olarak böbreküstü bezlerinin çalışıp çalışmadığını ölçmektedir.

“Böbrek üstü bezleri (adrenal gland, suprarenal bezler, sürrenal bezler), üçgen biçimini andıran iç salgı (endokrin) bezleridir. Anatomik olarak böbreklerin hemen üstlerinde bulunduklarından bu adı almışlardır. Kabuk (korteks) ve öz (medulla) olarak anılan iki ayrı katmandan oluşan bezlerin temel işlevi fizyolojik gerilim (stres) karşısında kortikosteroid (kabuk katmanı) ve katekolamin (öz katman) bireşimleyip kana salgılamaktır. Adrenalin salgılarlar. “ Böbreküstü bezi hakkında detaylı bilgi almak için buraya tıklayınız.

DHEA SO4 Testi Ne İşe Yarar?

Hastanede genellikle uzman hekimler tarafından yapılan DHEA SO4 testi, adrenal bezlerin doğru çalışıp çalışmadığının belirlenmesi için istenmektedir. Böbreküstü bezlerinde tümör olup olmadığının belirlenmesi, testi ve yumurtalıklarla ilişkili hastalıklarının teşhis edilmesi, erkeklerde ergenlik dönemine normalden erken girilmesinin nedenlerinin araştırılmasında ve kadınsı özellik ortaya çıkan erkeklerde teşhis aşamasında bu test kullanılmaktadır.

DHEA SO4 yüksekliği veya düşüklüğünün belirtileri ortaya çıkan tüm bireylerde DHEA SO4 testi yapılması gereklidir. Hemen bu belirtilerden bahsedeyim. Adet düzensizliği, saçta aşırı büyüme, akne yaygınlığında artış, açıklanamayan kilo kayıpları, baş dönmesi, bulantı gibi şikayetler DHEA SO4 normal seviyelerinin dışına çıktığına işaret eder. Buraya tıklayarak diğer tüm belirtilere ulaşabilirsiniz.

DHEA SO4 Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

DHEA SO4 testi sonucu normal değerin üstünde çıkıyorsa bu durum sizde bazı hastalıkların var olabileceği anlamına geliyor. Hemen korkmanıza gerek yok. Basit bazı tıbbi durumlardan kaynaklanıyor olabilir. Peki hangi hastalıklarda DHEA SO4 yüksekliği görülür?

1. Polikistik over sendromu
2. Malign veya benign adrenal tümörler
3. Konjenital adrenal hiperplazi

Kanda DHEA SO4 yüksekliği varsa bu durum vücudun çok fazla miktarda hormon ürettiği anlamına gelir. Bu hormon üretimi erkeklerde çok fark edilmese de kadınlarda bazı klinik belirtiler ile kendini gösterir. Adet düzensizlikleri, vücutta ve yüzde çok fazla kıl ortaya çıkması, sivilcede artış, doğurganlık problemleri, seste bozulma ve kas kütlesinde artış bu belirtilerden bazılarıdır. Bahsettiğim belirtiler genellikle kadınlarda görülür.

DHEA SO4 Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Google üzerinde bazı DHEA SO4 düşüklüğü aramaları yaptığım zaman haber kaynaklarında bolca yanlış yönlendirme yapıldığına şahit oldum. Bu nedenle tahlil sonuçlarınızı yorumlatırken haber kaynaklarına güvenmek yerine bir sağlık profesyoneli ile mutlaka iletişime geçin. Kanda DHEA SO4 seviyelerinde düşüklük tespit edilmesi durumunda akla gelen durumlar şunlardır:

1. Kronik yorgunluk sendromu
2. AIDS gibi enfektif hastalıklar
3. Lupus hastalığı
4. Osteoporoz gibi kemik hastalıkları
5. Erektil disfonksiyon
6. Bunama anlamına gelen demans
7. Şeker hastalığı: özellikle tip 2 diyabet
8. Anoreksiya nervoza.
9. Hipopitüarizm adı verilen hipofiz bezi hastalığı.
10. Addison hastalığı

DHEA SO4 Normal Değeri Kaç Olmalıdır?

Kan tahlilinde DHEA SO4 normal değeri ya da DHEA SO4 referans aralığı laboratuvardan loboratuvara farklılık göstermektedir. Yani A hastanesinde yaptırdığınız testin sonucu ile B hastanesinde yaptırdığınız testin sonucu aynı çıksa bile farklı yorumlanabilir. Çalışılan her testin sonucu ilgili laboratuvarın referans aralıklarına bakarak değerlendirilmelidir.

Yaş	Normal Değer
18 – 19 Yaş	145 – 395 ug / dL
20 – 29 Yaş	65 – 380 ug / dL
30 – 39 Yaş	45-270 ug / dL
40 – 49 Yaş	32 – 240 ug / dL
50 – 59 Yaş	26 – 200 ug / dL
60 – 69 Yaş	13 – 130 ug / dL
69 Yaş Üstü	17 – 90 ug / dL

Yaş	Normal Değer
18 – 19 Yaş	108 – 441 ug / dL
20 – 29 Yaş	280 – 640 ug / dL
30 – 39 Yaş	120 – 520 ug / dL
40 – 49 Yaş	95 – 530 ug / dL
50 – 59 Yaş	70 – 310 ug / dL
60 – 69 Yaş	42 – 290 ug / dL
69 Yaş Üstü	28-175 ug / dL

DHEA-SO4 normal değerleri ile ilgili detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Bu değerlerin her laboratuvarda değişiklik göstereceğini unutmayınız.

Bu konuyu bitirmiş bulunuyoruz. DHEA-SO4 hakkında merak ettiklerinizi ve sormak istediklerinizi alt taraftaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.

(Bu yazı ilk defa 6 Mayıs 2018 tarihinde yazılmıştır. Ardından 29 Kasım 2020 tarihinde güncellenmiştir.)