CPK Nedir? Düşüklüğü ve Yüksekliği Neden Olur?

CPK Nedir?

İnsan vücudunun işleyişinde enzimlerin çok önemli bir yeri vardır ve hemen her sistemin düzgün bir şekilde çalışması için enzimler görev yapar. CPK yani kreatin fosfokinaz da bu enzimlerden birisidir ve vücutta farklı noktalarda bulunur. Bu enzim fosfokreatin kinaz olarak da bilinir.

CPK Testi Neden Yapılır?

Kandaki CPK enzimi seviyesini belirlemek için bu test yapılır. Bu testin yapılmasının farklı nedenleri vardır. Bu nedenleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

Yukarıda genel olarak bahsedilen kullanım amaçları, farklı şekillerde kullanılabilir. Bazen bir rutin olarak da bu test yapılabilmektedir. Spesifik olmayan semptomlarla bir sağlık kuruluşuna başvuru yapan kişilerin, kas hasarlarının ne ölçüde olduğunu anlama adına bu test yapılabilir.

Bu testin yapılma sebeplerinden birisi de, uygulanan tedavinin ne kadar başarılı olduğunu tespit içindir. Normalde, insan kanında çok düşük seviyelerde olması gereken CPK, kas dokularından kana karıştığı için tedavi süresinde azalması beklenir. Çünkü tedavi sonucunda iyileşen kas, kana daha az CPK karışmasına neden olacaktır. Bu da tedavi sürecinin izlenmesini olanaklı hale getirmektedir.

CPK Testi Ne Zaman Yapılır?

Bu test, kas hasarından şüphelenildiği zaman yapılmaktadır. Kas distrofisi gibi bir hastalık söz konusu ise periyodik olarak da istenebilir. Bunun haricinde yaşanan travmalar ve yanıkların sonrasındaki hasarın belirlenmesi için doktorlar tarafından istenmektedir. Bunların haricinde bazı semptomların görüldüğü durumlarda başvurulan bir testtir. Bu semptomları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Kas ağrısı
• Kaslarda güçsüzlük hissedilmesi
• İdrar renginin koyulaşması

CPK Normal Değerleri Nedir?

CPK, her insanın kanında belli oranlarda vardır. Bu oranlar kadın ve erkeklerde farklı seviyelerdedir. Sağlıklı olan bireylerdeki CPK seviyeleri şu şekildedir:

CPK Testi Hazırlığı

Bu test yapılmadan önce doktorla görüşülmesi büyük önem taşır. Özellikle kullanılan ilaçların söylenmesi gerekir çünkü bazı ilaçlar CPK seviyesinin değişmesine neden olmaktadır. Bundan dolayı reçeteli, reçetesiz ilaçların tamamı ile kullanılıyorsa uyuşturucuların türünün söylenmesi gerekir. CPK seviyesini değiştiren ilaçlar ve diğer maddeler şunlardır:

[su_box title=”CPK Değerini Etkileyen Diğer Faktörler” style=”soft” box_color=”#2949d3″]

Bunların haricinde doktor tarafından yapılan uyarılara uyulmalı ve teste bu şekilde girilmelidir.

CPK Testi Nasıl Yapılır?

CPK seviyesini ölçmek için insanlardan kan alınmaktadır. Bu işlem sağlık personeli tarafından uygun bir odada yapılır. Önce kolun üst bölümüne bir bant bağlanır ve bununla turnike yapılır.

CPK Testi Riskleri Nelerdir?

Basit bir kan alma işlemi şeklinde yapılan CPK testinin farklı riskleri vardır. Bunların bazıları şunlardır:

• Baş dönmesi
• Bayılma
• Aşırı kanama
• Morarma
• Enfeksiyon

CPK Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Yapılan testin normal değerlerin üzerinde çıkması, CPK yüksekliği olarak yorumlanır. Bu yükseklik farklı bulguları gösterebilir. Öncelikle yüksek CPK, yakın zamanda kaslarda oluşan hasarı gösterir. Fakat bu hasarın sebebini ve yerini göstermez. Yapılan seri testlerde yüksek olan CPK seviyesi düşüyorsa, kasların iyileştiği anlamına gelir.

Kaslarda oluşan hasara bağlı olarak CPK seviyeleri normalin 100 katına kadar çıkabilir ki buna örnek olarak Rabdomiyoliz hastalığı gösterilebilir.

CPK enziminin farklı türleri vardır ve yapılacak olan testte bunların da ölçümü de yapılır. CPK-1,CPK-2 ve CPK-3 değerleri tek tek değerlendirilir ve bunların yüksekliğine bağlı olarak bazı sonuçları ortaya çıkar.

CPK seviyesinin yüksek olması ayrıca şu anlamlara da gelebilir:

• Müsküler distrofi gibi kalıtsal miyopatiler
• Lupus, romatoid artrit gibi bağ dokusu bozuklukları
• Çölyak hastalığı
• Böbrek yetmezliği
• Tiroid bozuklukları
• Addison hastalığı
• Cushing hastalığı
• Diğer hormonal (endokrin) bozukluklara bağlı hastalıklar
• Nöbetler

Bunların haricinde CPK testi ile teşhis edilebilen hastalıklar şu şekildedir:

• Dermatomiyozit
• Kötü huylu hipertermi
• Kas dökümü
• Polimiyozit

CPK Testi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Vücutta bulunan CPK miktarı, kas miktarı ile doğru orantılıdır. Yani kas miktarının fazla olması CPK seviyesinin de fazla olmasına neden olur. Erkekler ve kadınlar arasındaki normal seviyelerin farklı olmasının nedeni budur. Bundan dolayı da iri yapılı kişilerde CPK seviyesinin normalin biraz üstünde olması gibi bir durum söz konusudur.