CK-MB Nedir? Kreatin Kinaz Yüksekliği ve Düşüklüğü

Vücudumuzun canlılık reaksiyonunun devam etmesi için hücrelerimizde birçok enzim üretilir ve üretilen bu enzimler kullanılır. Hücrelerimizde bu enerji üretimi konusunda etkili enzimlerden biri olan Kreatin kinaz yani CK, kan tahlillerinde ölçülerek vücut hakkında birçok durum tespit edilebilir. CK ölçümleri sonrasında kaslarda bulunan iltihap seviyeleri araştırılabilir. CK aynı zamanda Kreatin fosfokinaz olarak da bilinmektedir ve ölçümü için alınan kan tahlili laboratuvarlarda incelenerek araştırmalar yapılır.

CK en çok beyin kaslarında, kalp kaslarında, istemli çalışan çizgili kas dokularında bulunur. Diğer dokularda ise CK değeri az miktarlarda görülür. En çok bulunduğu kaslarda oluşabilecek hasarların tespiti için CK değerlerine bakılır.

CK Formları Nelerdir?

Kalp, beyin ve iskelet kasında çokça bulunan CK farklı formlarda incelenir. Bu formlardan biri CK-MM iskelet kaslarımızda ve kalbimizde çokça bulunur. CK-MB ise %90 oranda kalpte, geri kalan bölümü ise barsak, diyafram, dil ve uterus’ta mevcuttur. CK-BB ise genel olarak beyinde ve bağırsakta bulunur.

CK-MB Hangi Durumlarda İstenir?

Kreatin kinaz izoenzimlerinden biri olan CK-MB, özellikle kalp krizi durumlarında istenir. Diğer yandan bazı pıhtı çözücü etkisi bulunan ilaçların kullanım sonrasında etkili olup olmadığının ölçümü içinde istenebilir.

Kandaki CK Seviyesi Nasıl Ölçülür?

Asıl bulunduğu yerlerin çizgili kaslarımız olduğu CK, normal zamanlarda düşük seviyelerde kanda bulunur. Kasların çeşitli sebeplerden dolayı hasar gördüğü anlarda ise onarım için kreatin fosfokinaz ve kreatin kinaz enzimleri kana karışır ve kasların onarımı için kaslara iletilir. Kalp kaslarında oluşan hasar sorasında dört ila sekiz saat sonrasında kandaki CK seviyesi yükselir, on iki ile yirmi dört saat sonra ise maksimum seviyeye çıkar.

CK seviyelerini ölçmek içinse kan tahlili alınır. Koldaki toplar damardan alınan kan örnekleri laboratuvarda incelenir ve sonuçlar ortaya çıkar. Kan tahlili her zaman yapılabilir. Hastanın aç veya tok olması kandaki CK oranlarını değiştirmediği için açlık veya tokluk önem arz etmez.

CK değerleri bazı durumlarda ani yükselmeler yaşayabilir. Bu nedenle herhangi bir durumda CK değeri için kan tahlili yapılırken bazı durumların göz önünde bulundurulması gerekir. Özellikle ağır spor yapan kişilerde bu durum çok görülür. Çünkü ağır spor hareketleri yapıldığında veya uzun süre sonra tekrar spora başlandığında CK seviyelerinde ani yükselmeler görülür. Böyle durumlarda ise kişiler kalp, beyin veya iskelet kaslarında bir hastalığın olup olmadığı şüphesine kapılır. CK kan testi yaptırmadan önce doktorunuza spor yapıp yapmadığınızı söylemeniz önemlidir. Ayrıca ani yükselme nedenleri arasında arı sokması, bazı ilaçlar, yakın zamanda yapılan bir ameliyat, kasa yapılan enjeksiyonlar bulunmaktadır.

CK-MB Yüksekliği Nedir?

Kan tahlilinizde CK-MB yüksekliği görülme sebebi kaslarda oluşan hasardır. Ani yükselmeler olabileceği için yüksek çıkan değer sonrasında testler doktorun belirleyeceği aralıklarda tekrar yapılmalı ve yükselmenin devam edip etmediği kontrol edilmelidir. Devam eden yüksekliğin nedenleri arasında Müsküler distrofi kas hastalığı olabilir. Bu hastalık normal değerlerin elli katına kadar çıkmasına neden olur. Diğer yandan kalp sorunlarında da değerler yükselir. Hipertermi ve hipotermi durumlarda da değer yükselmektedir.

CK değerinin yüksek olması kalp krizi nedeni ile de oluşmaktadır. Ancak yapılan son araştırmalarda kalp krizinde CK değerinin yükselmesi ile troponin isimli proteinin de kana karıştığı tespit edilmiştir. Bu nedenle kesin tanı konulması için troponin testi yapılmaktadır.

CK-MB Düşüklüğü Nedir?

CK değerlerinde yükselmenin oluşabileceği gibi düşüşlerde oluşmaktadır. Düşük seviyelerdeki enzimin birçok sebebi vardır. Fiziksel hareketlilikte azalma, yaşlılık, aşırı alkol tüketimi, eklemlerde görülen iltihaplar, metastatik karaciğer tümörü, kas atrofisi, birden fazla organın yetmezliği gibi nedenlerden dolayı CK seviyelerinde düşüşler görülür. Ancak görülen düşüklük tek başına hastalık teşhisinin yapılmasına yeterli olmadığı için farklı kan tahlilleri de istenerek destekleyici ve doğrulayıcı değerlerin araştırılması yapılır.

Fazla hareketsiz olma, hamileliğin ilk ayları, baygınlık, halsizlik gibi nedenlerden dolayı CK seviyelerinde kısa süreli düşüşler meydana gelebilmektedir.

CK Normal Değerleri Nedir?

CK seviyeleri erkek ve kadınlarda farklı aralıklarda normal değerlere sahiptir. Kadınlarda bu değer 24–170 U/L aralığındayken bu değer erkeklerde 24–190 U/L aralığında görülmektedir.

Değerler ortalama olarak verilmiştir. Kan tahlilinin yapıldığı laboratuvarda referans değer aralıklarında değişimler olabilir. Kan tahlili sonuçlarında laboratuvarın referans değerleri de verilmektedir.

CK Değerindeki Değişimler Hastalık Nedeni midir?

Doktorun CK değerlerine bakması sonucunda yüksek veya düşük seviyelerde sonuçların çıkması kişileri hemen telaşlandırmaktadır. Bu konuda dikkat edilmesi gereken birçok husus vardır. CK değerleri oldukça önemli olmakla birlikte tek başına çoğu zaman bir hastalığın olduğunu ifade etmez. Bu nedenle CK-MM, CK-MB ve CK-BB değerleri ölçüldüğünde ve yüksek veya düşük çıktığında doktorlar farklı testleri yaparak doğrulayıcı değer ararlar.

Değerlerinizin yüksekliğinin veya düşüklüğünün bir anlam ifade etmesi doktorunuzun yapacağı tetkikler sonucu ortaya çıkacaktır. Sonuç değerleri doğru yorumlaması doktorlar tarafından yapılacağı için sonuçlarınızı doktorunuz ile değerlendirmeniz önemlidir.

Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.