İnsan vücudu, kendini dışarıdan gelen bakterilere karşı farklı mekanizmalarla savunur. Vücudumuz zararlı bakterilerle temas ettiğinde bu savunma mekanizmaları devreye girmekte ve antikor üretimi başlamaktadır. Streptolizin, A grubu Strepyococcus (GAS) bakterisi tarafından üretilen bir toksindir. İnsan vücudu GAS bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyona yakalanırsa Anti Streptolizin O antikorlarını oluşturmaktadır. Bu antikorlar ASO olarak adlandırılmaktadır.
GAS bakterilerinin neden olduğu enfeksiyonların tedavisinde insanlar genellikle antibiyotik kullanmaktadır. Bu bakteriler kendilerini vücudun bazı bölümlerinde net bir şekilde belli etmektedir. Fakat bazı kişiler GAS bakterilerine maruz kalsa bile vücutlarında herhangi bir belirti olmaz ve bu da gelecek zaman için önemli komplikasyonların oluşmasına zemin hazırlar. Bu komplikasyonlar genel olarak post-streptokok adıyla bilinirler.
ASO testi, kan üzerinden yapılır ve kandaki anti Streptolizin antikorlarını tespit etmek amacıyla yapılır. Böylelikle insanların GAS bakterilerinin neden olduğu enfeksiyonu geçirip geçirmedikleri kesin olarak belirlenir.
Neden ASO Testi Yaptırılmalıdır?
Bazı insanların streptokok sonrasındaki komplikasyonlara semptomları vardır. Böyle bir riskin önüne geçilmesi için ASO testinin yaptırılması bir zorunluluktur. Streptokok komplikasyonlarından en fazla görülenleri şunlardır:
- Bakteriyel Endokardit
- Glomerülonefrit
- Romatizmal Ateş
Anti Streptolizin antikorları, enfeksiyon başlangıcından itibaren üretilmeye başlar ve enfeksiyondan yaklaşık olarak 3 ile 8 hafta sonrasında vücutta zirveye ulaşır. Söz konusu antikorlar, bu süreçten sonrada 1-2 ay daha insan vücudunda kalabilir. Yapılacak olan test sayesinde vücuttaki antikor seviyesi belirlenir ve insanların yakın zamanda streptokok sonrası yaşanan bir komplikasyona maruz kalıp kalmadığı çok rahat bir şekilde anlaşılabilir.
ASO Testi İçin Nasıl Hazırlanılması Gerekir?
ASO testi, insan sağlığı için son derece önemlidir ve bundan dolayı testin başarılı olması için hazırlık yapılması gerekebilir. Bu durum doktorlar tarafından hastalara ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. Bu hazırlıklar kişiler arasında farklılık gösterebilir. Fakat genel olarak testten 6 son önce bazı yiyecek ve içeceklerden uzak durulması söz konusudur.
ASO testinden önce kullanılan bazı ilaçların bırakılması da söz konusu olabilir. Çünkü bazı ilaç türleri, antikor seviyesini ölçen bu testin başarısız olmasına neden olmaktadır. Kortikosteroidler ve bazı antibiyotik türleri, kandaki antikor seviyesinin azalmasını sağlar ve bu da testin gerçek sonuca ulaşmasını engeller. İnsanların önemsemediği reçetesiz aldıkları ilaçlar antikor seviyesini etkileyebilir. Bundan dolayı testten önce hastaların doktorlarına kullanmış oldukları bütün ilaçları ayrıntılı olarak söylemesi çok önemlidir. Fakat doktorun sakınca görmediği ilaçlar kullanılmaya devam edilebilir.
ASO Testi Nasıl Yapılır?
ASO testi normal kan testleri gibi yapılır ve ekstra herhangi bir işlem uygulanmaz. Bir hemşire ya da sağlık görevlisi damar yolundan bir tüpe kan alır ve daha sonra bu kan laboratuvara gönderilir. Yapılacak tahlilden sonra sonuçlar doktor tarafından hasta ile paylaşılır.
ASO Testi Sırasında Komplikasyon Yaşanabilir Mi?
ASO testi, yukarıda da bahsedildiği gibi sadece iğne ile kan alınması şeklinde yapılmaktadır. Bundan dolayı son derece kolaydır fakat bazen damara tam ulaşama, kan alındıktan sonra aşırı kanama gibi durumlar görülebilir. Eğer yara büyürse enfeksiyon riski de vardır.
ASO Testi Sonuçları Ne Anlama Geliyor?
Kan tahlilinden edilecek sonuçların 200’ün altında olması durumunda test normal olarak kabul edilir. 5 yaşından küçük çocuklarda bu değerin 100’ün altında olması gerekir. Laboratuvardan gelen sonuçlar 200’ün üzerinde ise streptokok sonrasında bir komplikasyon yaşandığı anlamı çıkacaktır. Doktorlar duruma göre bu testi iki defa isteyebilir. İkinci defa yapılacak olan test ile ilk test arasında 10-14 gün olması gerekiyor. Yapılan ikinci testte antikor seviyesi yükseliyorsa enfeksiyonun yeni olduğu eğer antikor seviyesi düşüyorsa da enfeksiyonun iyileştiği anlamı çıkar.
ASO Testi Tek Başına Yeterli Midir?
ASO testi ile elde edilen sonuçlar çoğu zaman yeterli olmasına karşın hastanın durumuna bağlı olarak doktor tarafından ekstra testler de istenebilir. A grubu beta hemolitik streptokok aramak için bazen boğaz kültürü alınarak test yapılmaktadır.
Romatizmal bir durumdan kaynaklanan ateşten şüpheleniliyorsa ASO haricinde farklı antikor testleri de yapılmaktadır. Hastanın durumuna bağlı olarak istenebilecek diğer antikor testleri anti-DNAZ B, anti-streptozim şeklindedir. Ayrıca göğüs röntgeni, farklı kan testleri ve elektrokardiyogram da istenebilir.
Yapılacak diğer testlerin yanı sıra ASO değerinin periyodik olarak takibi de yapılabilir ve bu süre 3 haftaya kadar çıkabilir. Böylece kesin teşhis noktasındaki tereddütler giderilecektir.
ASO Değerini Yüksek Olması Ne Anlama Gelir?
Yapılan testte yetişkinlerde değerin 200’ün altında olması gerekir. Eğer daha yüksek bir değer söz konusu ise bu durum farklı komplikasyonların ortaya çıkabileceği anlamına gelmektedir. Bu komplikasyonların bazıları, insanların yaşamlarına dahi tehdit edebilmekte ve hayatlarını son derece olumsuz bir şekilde etkilemektedir. ASO yüksekliğinin ortaya çıkardığı komplikasyonlar şunlardır:
- Streptokonal glomerülonefrüt (Bir böbrek bozukluğu çeşidi)
- Kırmızı ateş (Kırmızı bir döküntüye neden olan enfeksiyon)
- Impetigo (Cilt enfeksiyonı)
- Selülit ve nekrotizan fasit (Et yiyen hastalık)
- Toksik şok sendromu
- Bakteriyel endokardit (Kalp iç zarının bakterilerce tahrip edilmesi)
Yüksek ASO Belirtileri Var Mıdır?
Vücuttaki antikor miktarının yüksekliği, kendisini farklı şekillerde belli edebilir. Bu belirtiler, herkeste aynı olmak zorunda değildir. Genel olarak gözlemlenen belirtiler şunlardır:
- Boğaz ağrısı
- Yüksek ateş
- Boyundaki lenf bezlerinde şişkinlik ve hassasiyet
- Kas ve eklem ağrıları
- Kızıl döküntü
- Damakta küçük lekeler
- Bulantı ve kusma (Çocuklarda çok daha fazla görülür)
- İştahsızlık
Merak ettiklerinizi ve eklemek istediklerinizi konu altındaki yorum bölümüne yazabilirsiniz. Cevap vermekten mutluluk duyacağım.
